Trong quá trình tìm hiểu về thị trường chứng khoán, chắc hẳn bạn đã biết đến khái niệm quỹ đầu tư – một hình thức đầu tư bên cạnh trái phiếu, cổ phiếu. Vậy quỹ đầu tư chứng khoán là gì và vai trò của nó trong lĩnh vực tài chính là gì? Đặc điểm và cơ chế hoạt động của nó ra sao? Hãy cùng Taichinh.vip tìm hiểu sâu hơn về chủ đề này qua bài viết dưới đây
Quỹ đầu tư chứng khoán là gì?
Khái niệm
Các loại quỹ đầu tư chứng khoán là một khái niệm được quy định trong Luật chứng khoán. Đây là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư nhằm mục đích đầu tư vào chứng khoán hoặc các hình thức đầu tư tài sản khác.
Cơ chế hoạt động của quỹ đầu tư chứng khoán
Quỹ hoạt động dựa trên cơ chế huy động vốn từ nhà đầu tư để đầu tư vào các loại tài sản như chứng khoán theo mục tiêu đã được xác định trước.
Tài sản của quỹ hoàn toàn tách biệt và độc lập với tài sản của công ty quản lý quỹ và những quỹ khác do công ty quản lý. Đảm bảo minh bạch và hoạt động vì lợi ích, lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Các loại quỹ này bao gồm quỹ thành viên, quỹ đóng, quỹ mở, quỹ hoán đổi danh mục (quỹ ETF Exchange Traded Fund), quỹ đầu tư bất động sản, công ty đầu tư chứng khoán đại chúng, công ty đầu tư chứng khoán riêng và mỗi loại có cơ chế hoạt động khác nhau.
Ví dụ, quỹ đóng chỉ huy động vốn từ NĐT trong một giai đoạn phát hành, hoặc có thể tăng vốn theo thời điểm khác nhau.
Trong quá trình hoạt động, các công ty quản lý quỹ phải tuân theo quy trình quản lý quỹ , quy trình quản lý danh mục đầu tư, quy trình tư vấn, đầu tư và các quy trình nghiệp vụ khác phù hợp với nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán của công ty.
Quỹ ETF (Exchange Traded Fund) cũng là một dạng quỹ đầu tư chứng khoán có cơ chế hoạt động đặc biệt. Giao dịch hạn chế chênh lệch giá thường chỉ có khả năng thực hiện với thành viên lập quỹ và tổ chức tạo lập thị trường, không phải với tất cả các nhà đầu tư.
Đặc điểm của các quỹ đầu tư
Các loại quỹ đầu tư chứng khoán là một hình thức đầu tư tập trung, nơi mà vốn của các nhà đầu tư được huy động để đầu tư vào chứng khoán và các tài sản khác. Dưới đây là một số đặc điểm chính của quỹ đầu tư chứng khoán:
- Quỹ được quản lý và đầu tư một cách chuyên nghiệp bởi công ty quản lý quỹ đầu tư Việt Nam.
- Quỹ dành phần lớn vốn đầu tư của mình vào chứng khoán. Đây là đặc điểm phân biệt quỹ với các loại quỹ đầu tư khác.
- Quỹ có thể xây dựng danh mục đầu tư đa dạng và hợp lý theo quyết định của các chủ đầu tư nhằm tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.
- Hoạt động tuân theo mục đích thành lập trước đó: hoạt động tuân theo mục đích thành lập ban đầu, không sử dụng vốn vào các mục đích khác hay bị ảnh hưởng, chi phối bởi lợi ích khác của công ty quản lý.
- Hoạt động của quỹ đầu tư này được giám sát bởi ngân hàng giám sát và công ty kiểm toán.
- Quỹ này có thể được thành lập theo nhiều loại khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu của các chủ đầu tư.
Phân loại các loại quỹ đầu tư trên thị trường chứng khoán
Quỹ đại chúng
Bất kỳ người nào có nhu cầu cũng có thể tham gia mua các đơn vị quỹ. Quỹ thường có mức độ minh bạch cao và bị quản lý chặt chẽ theo các quy định của pháp luật.
Quỹ đại chúng lại có thể được chia nhỏ ra thành quỹ mở và quỹ đóng tùy thuộc vào cơ chế giao dịch và thanh khoản của quỹ.
Quỹ thành viên
Đây là loại hình quỹ chỉ giới hạn cho một nhóm nhà đầu tư nhất định. Thành viên của quỹ sẽ tham gia đóng góp vốn và chia sẻ lợi nhuận cũng như rủi ro theo tỷ lệ vốn góp.
Loại hình quỹ này thường không mở rộng cho tất cả chủ đầu tư và có thể không tuân thủ quy định chặt chẽ như quỹ đại chúng.
Quỹ mở
Đây là dạng quỹ được hình thành không tính thời gian. Những giao dịch từ các nhà đầu tư sẽ được định kỳ thực hiện dựa vào giá trị tài sản ròng sau đợt phát hành đầu tiên.
Đặc điểm của quỹ mở là khả năng mua hoặc bán lại đơn vị quỹ mà không giới hạn số lượng hay thời điểm.
Quỹ đóng
Chứng chỉ quỹ đóng chỉ được phát hành ra công chúng một lần duy nhất, thông qua quá trình huy động vốn. Sau đó, những chứng chỉ này sẽ được giao dịch trên thị trường như một cổ phiếu.
Nhà đầu tư không thể yêu cầu quỹ mua lại chứng chỉ mà họ nắm giữ, điều này tạo ra một mức độ rủi ro nhất định do giá chứng chỉ có thể cao hoặc thấp hơn giá trị tài sản ròng của quỹ.
>> Ủy Thác Đầu Tư Chứng Khoán Là Gì? Cách Hạn Chế Rủi Ro Đầu Tư
Ưu, nhược điểm của quỹ đầu tư chứng khoán
Ưu điểm
- Sự chuyên môn hóa: Quỹ được quản lý bởi các chuyên gia tài chính, giúp tối ưu hóa lợi ích cho nhà đầu tư.
- Đa dạng hóa: Quỹ đầu tư giúp bạn có thể đầu tư vào nhiều loại chứng khoán khác nhau, giảm thiểu rủi ro so với việc chi tất cả tài chính vào một vài cổ phiếu riêng lẻ.
Nhược điểm
- Thiếu quyền kiểm soát: Nhà đầu tư sẽ không kiểm soát hoàn toàn các khoản đầu tư cá nhân trong quỹ, vì quỹ là phương thức đầu tư tập thể.
- Chi phí: Tùy theo loại khác nhau mà các nhà đầu tư phải trả phí cho các công ty quản lý quỹ khi giao dịch.
Vai trò của quỹ đầu tư chứng khoán
Quỹ đầu tư đóng vai trò quan trọng trong thị trường chứng khoán
- Nó cung cấp mô hình quản lý dòng tiền vào danh mục đa dạng, giúp nhà đầu tư không cần tốn nhiều thời gian và công sức để tìm hiểu thị trường.
- Quỹ đầu tư cũng giữ vai trò như một nguồn huy động vốn từ Nhà nước với mục tiêu cho việc đầu tư vào những sản phẩm mà chủ đầu tư đã có mục tiêu xác định trước.
- Các quỹ đầu tư chứng khoán cung cấp nguồn tài chính dài hạn bao gồm cả huy động và đầu tư cho doanh nghiệp, giúp thúc đẩy sự phát triển lâu dài của họ.
>> Quỹ DCDS Là Gì? Chiến Lược Và Các Danh Mục Đầu Tư DCDS 2023
Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán
Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán theo thông tin luật Điều 103 Luật Chứng khoán 2019 quy định như sau:
Điều lệ quỹ đầu tư do công ty quản lý soạn thảo và được đại hội nhà đầu tư quỹ đầu tư chứng khoán thông qua. Bao gồm các nội dung:
- Tên quỹ đầu tư chứng khoán, ngân hàng giám sát, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán.
- Ngày thành lập của quỹ đầu tư.
- Mục tiêu; lĩnh vực đầu tư; thời hạn hoạt động của quỹ;
- Quy định về thay đổi vốn điều lệ của các quỹ đầu tư chứng khoán;
- Quyền và nghĩa vụ của công ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát; các trường hợp thay đổi công ty quản lý quỹ đầu tư , quy định về việc ủy quyền cho công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán ký hợp đồng giám sát với ngân hàng giám sát;
- Quy định về Ban đại diện quỹ đầu tư, Đại hội nhà đầu tư quỹ đầu tư chứng khoán;
Một số hạn chế đầu tư của quỹ:
- Quy định về đăng, ký sở hữu chứng chỉ quỹ và lưu sổ đăng ký nhà đầu tư của quỹ đầu tư chứng khoán;
- Quy định về lựa chọn ngân hàng giám sát; lựa chọn và thay đổi tổ chức kiểm toán được chấp thuận;
- Quy định về phát hành, chuyển nhượng, mua lại chứng chỉ quỹ mở; quy định niêm yết chứng chỉ quỹ đóng;
- Các loại chi phí và thu nhập của quỹ; phí, thưởng công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, ngân hàng giám sát; các trường hợp và phương thức phân phối thu nhập của quỹ đầu tư chứng khoán cho nhà đầu tư.
- Phương pháp xác định giá trị tài sản ròng của quỹ đầu tư chứng khoán, giá trị tài sản ròng của từng chứng chỉ quỹ;
- Quy chế giải quyết xung đột lợi ích;
- Quy định về chế độ báo cáo;
- Quy định giải thể quỹ đầu tư;
- Cam kết của ngân hàng giám sát, công ty quản lý về việc thực hiện các nghĩa vụ đối với quỹ, nhà đầu tư và tuân thủ Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán;
- Thủ tục sửa đổi, bổ sung điều lệ quỹ đầu tư.
Hy vọng bài viết của Tài Chính Vip đã giúp bạn đã hiểu thêm được những kiến thức cơ bản về quỹ đầu tư chứng khoán là gì và cách nó hoạt động. Hãy tiếp tục theo dõi taichinh.vip để khám phá thêm nhiều kiến thức hữu ích khác, để ra những quyết định đầu tư đúng đắn nhằm tìm kiếm cơ hội về lợi nhuận.