Bảo lãnh ngân hàng đóng vai trò nào trong các giao dịch hợp đồng hiện nay là điều mà các đầu tư quan tâm. Hiện nay, chứng thư bảo lãnh ngân hàng xuất hiện nhiều trong các hoạt động mua bán bất động sản, dự án, dự thầu,… Qua đó giúp đảm bảo quyền lợi cho bên bán và bên mua nhằm tránh những rủi ro không mong muốn. Hãy cùng taichinh.vip tìm hiểu thêm thông tin bảo lãnh ngân hàng qua bài viết sau.
Khái niệm trong nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng
Bảo lãnh ngân hàng là gì?
Bảo lãnh ngân hàng là khái niệm không còn quá mới trong việc mua bán và giao dịch các loại hàng hóa, dịch vụ. Nhìn chung, cách hiểu bảo lãnh ngân hàng dưới góc độ kinh tế và pháp luật có vài điểm khác biệt. Nếu chỉ tính riêng góc độ pháp lý thì hành động bảo lãnh bởi ngân hàng ở các nước trên thế giới đều có sự tương tự.
Hiểu một cách ngắn gọn, bảo lãnh là hành động mà bên thứ ba (ở đây là ngân hàng) đứng ra cam kết và đảm bảo quyền lợi cho nhận bảo lãnh. Đồng thời thay họ thực hiện những nghĩa vụ đối với bên được bảo lãnh.
Theo điều 335 bộ luật dân sự năm 2015, bảo lãnh ngân hàng sẽ hết hiệu lực trong trường hợp bên được bảo lãnh không thực hiện nghĩa vụ đã cam kết từ đầu với bên nhận bảo lãnh.
Đặc điểm của bảo lãnh ngân hàng
- Bảo lãnh ngân hàng thường do các tổ chức tín dụng thực hiện.
- Tổ chức tín dụng đóng vai trò trung gian bảo lãnh cho bên mua.
- Có hai loại hợp đồng được dùng trong quá trình bảo lãnh ngân hàng: hợp đồng cam kết bảo lãnh và hợp đồng dịch vụ bảo
- lãnh.
- Đây là một giao dịch kép vô điều kiện.
- Tất cả giao dịch bảo lãnh chỉ được căn cứ dựa trên chứng từ hợp lệ.
- Bên được bảo lãnh phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo đúng quy định.
Thư bảo lãnh ngân hàng là gì?
Đây là một loại chứng thư được tổ chức tài chính cung cấp cho bên đơn vị kinh doanh. Nhằm thể hiện rằng ngân hàng sẽ bảo lãnh và thực hiện nghĩa vụ tài chính cho họ trong một khoảng thời gian nhất định. Đồng thời bên được bảo lãnh cần phải thực hiện đúng cam kết mà phía ngân hàng yêu cầu.
Các loại bảo lãnh ngân hàng
Việc bảo lãnh phụ thuộc rất nhiều vào sự thỏa thuận giữa ngân hàng và doanh nghiệp. Nhưng chúng vẫn được phân chia thành các loại hình khác nhau nhằm thuận tiện trong việc theo dõi và quản lý.
Dưới đây là các loại hình bảo lãnh ngân hàng:
Hình thức sử dụng
Gồm hai hình thức cơ bản là bảo lãnh vô điều kiện và bảo lãnh có điều kiện. Trong đó, bảo lãnh vô điều kiện là bên ngân hàng không có bất kỳ yêu cầu nào đối với bên được bảo lãnh. Trong khi đó bảo lãnh có điều kiện sẽ bao gồm những quy định chế tài riêng. Tùy theo từng đơn vị mà sẽ lựa chọn hình thức sử dụng nào.
Phương thức phát hành
Gồm các hình thức như bảo lãnh trực tiếp, bảo lãnh gián tiếp, đồng bảo lãnh và bảo lãnh được xác nhận.
Mục đích sử dụng
Căn cứ theo mục đích sử dụng của người được bảo lãnh mà phân chia thành các loại:
- Bảo lãnh miễn khấu trừ giá trị hóa đơn.
- Bảo lãnh đảm bảo hoàn trả tiền ứng trước.
- Bảo lãnh bảo hành hoặc bảo đảm giá trị sản phẩm đã được ứng trước.
- Bảo lãnh thực hiện hợp đồng.
- Bảo lãnh đảm bảo hoàn trả vốn đã vay.
- Bảo lãnh thanh toán.
- Bảo lãnh dự thầu.
Các loại bảo lãnh khác
Một số loại bảo lãnh khác không nằm trong bất kỳ danh mục nào kể trên:
- Bảo lãnh thuế quan;
- Bảo lãnh phát hành chứng khoán;
- Bảo lãnh hối phiếu;
- Các loại tín dụng dự phòng.
Thủ tục bảo lãnh ngân hàng
Các cơ quan và tổ chức tài chính thực hiện thủ tục bảo lãnh ngân hàng gồm 6 bước sau:
Bước 1: Khách hàng ký kết hợp đồng mua hàng hóa, dự thầu bất động sản, thanh toán,… với phía đối tác. Sau đó phía đối tác sẽ yêu cầu quyền bảo lãnh bởi ngân hàng.
Bước 2: Khách hàng nộp đầy đủ hồ sơ theo quy định cùng giấy đề nghị bảo lãnh đến tổ chức tín dụng. Thông thường bộ hồ sơ sẽ bao gồm: giấy đề nghị, hồ sơ mục đích, hồ sơ pháp lý, hồ sơ tài sản đảm bảo, hồ sơ tài chính kinh doanh.
Bước 3: Ngân hàng sẽ tiến hành thẩm định tính xác thực của bộ hồ sơ như tính hợp pháp và độ khả thi của dự án. Ngoài ra còn kiểm tra khả năng trả nợ của bên được bảo lãnh.
Bước 4: Nếu hồ sơ được thông qua thì ngân hàng sẽ phát chứng thư đến bên nhận bảo lãnh. Ở trong thư sẽ ghi rõ những nội dung quan trọng có trong hợp đồng bảo lãnh.
Bước 5: Nếu có vấn đề gì xảy ra, ngân hàng sẽ thực hiện nghĩa vụ đối với bên nhận bảo lãnh.
Bước 6: Sau thời gian quy định, ngân hàng yêu cầu bên được bảo lãnh thực hiện nghĩa vụ tài chính với ngân hàng.
Trong trường hợp bên được bảo lãnh vi phạm nghĩa vụ thì ngân hàng sẽ thanh toán thay cho bên nhận bảo lãnh và thực hiện một số chế tài yêu cầu bên được bảo lãnh cần hoàn trả gồm tiền nợ gốc và lãi suất.
Phí bảo lãnh ngân hàng tính toán ra sao?
Phí bảo lãnh là chi phí mà người được bảo lãnh cần phải trả cho ngân hàng. Công thức tính phí bảo lãnh được các ngân hàng hiện nay tính toán như sau:
Phí bảo lãnh = Số tiền bảo lãnh * Thời gian bảo lãnh * Tỷ lệ phí
Trong đó:
Số tiền bảo lãnh là số tiền ngân hàng cam kết đứng ra trả thay trong trường hợp bên mua không thể thực hiện nghĩa vụ của mình.
Thời gian bảo lãnh là khoảng thời gian được quy định trong hợp đồng mà ngân hàng cam kết bảo lãnh cho hai bên.
Tỷ lệ phí: mỗi ngân hàng sẽ có mức tỷ lệ phí khác nhau dựa theo loại hình bảo lãnh lựa chọn.
Ưu và nhược điểm của bảo lãnh ngân hàng
Hành động ký hợp đồng thỏa thuận và nhận bảo lãnh ngân hàng sẽ mang đến nhiều lợi ích cho hai bên. Trong đó bên bán sẽ không cần lo lắng về việc bên mua không thực hiện nghĩa vụ thanh toán. Bởi ngân hàng sẽ luôn đứng ra chịu trách nhiệm trả tiền sản phẩm/dịch vụ cho họ.
Tuy nhiên hình thức bảo lãnh cũng tồn tại một số nhược điểm, mà tiêu biểu nhất là việc bên được bảo lãnh không trả tiền theo đúng thời gian quy định. Và ngân hàng vẫn buộc phải thanh toán cho bên bán. Điều này gây ra thất thoát không nhỏ đối với ngân hàng và làm ảnh hưởng đến tình hình tài chính.
Đồng thời, nếu bên được bảo lãnh vì lý do nào đó (cả khách quan và chủ quan) mà không thể trả tiền gốc và lãi suất đúng hạn cho ngân hàng. Họ có thể bị cưỡng chế tài sản và nằm trong danh sách không thể vay vốn hay nhận bảo lãnh trong tương lai.
Nhằm giúp việc bảo lãnh diễn ra suôn sẻ, thuận lợi và công bằng cho các bên tham gia thì việc hiểu rõ bảo lãnh ngân hàng là gì và các loại bảo lãnh là điều rất cần thiết. Thông qua bài viết trên của Tài Chính ViP, bạn đã hiểu tại sao bảo lãnh ngân hàng trở thành một phần tất yếu trong kinh tế thị trường.
Xem thêm các bài viết liên quan