Lợi suất trái phiếu là gì? Lợi suất cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc về lợi nhuận mà bạn có thể mong đợi từ việc đầu tư chứng khoán của mình. Tuy nhiên nó vẫn tiềm ẩn không ít rủi ro vậy nên việc hiểu rõ về cách tính và yếu tố ảnh hưởng đến lợi suất trái phiếu là rất quan trọng. Hãy cùng Taichinh.vip tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Lợi suất trái phiếu là gì?
Lãi suất trái phiếu xuất phát từ cụm từ tiếng Anh “Bond yield” và còn được gọi là lãi suất coupon, là phần lợi nhuận mà người mua trái phiếu nhận được từ người phát hành trái phiếu.
Lãi suất trái phiếu thường được xác định trước và được phân phối theo định kỳ, thường là hàng năm hoặc hàng quý tùy theo quy định trước đó.
Cụ thể, khi một công ty hoặc chính phủ phát hành trái phiếu, họ mượn tiền từ người mua trái phiếu. Người mua này sẽ nhận được lãi suất cố định trong thời gian trái phiếu đang hoạt động. Khi đáo hạn, người mua trái phiếu sẽ nhận lại toàn bộ số tiền gốc đã đầu tư.
Phân loại lợi suất trái phiếu
Lợi suất trái phiếu có thể được phân loại dựa theo nhiều tiêu chí khác nhau. Dưới đây là một số cách phân loại thông thường:
- Lợi suất danh nghĩa: Đây là lợi suất mà người phát hành trái phiếu cam kết trả cho nhà đầu tư. Nó được quy định trước và được ghi trong hợp đồng phát hành trái phiếu.
- Lợi suất thực tế (Yield to Maturity – YTM): Đây là lợi suất mà người mua nhận được nếu giữ trái phiếu đến ngày đáo hạn, bao gồm cả lãi suất danh nghĩa và sự thay đổi giá trái phiếu trên thị trường.
- Lợi suất hiện tại (Current Yield): Đây là lợi suất dựa trên giá của trái phiếu hiện tại trên thị trường so với lãi suất danh nghĩa mà trái phiếu đang trả.
- Lợi suất đến ngày gọi (Yield to Call – YTC): Đối với các trái phiếu có quyền gọi (một quyền cho phép người phát hành mua lại khi kỳ hạn trái phiếu kết thúc), YTC là lợi suất dự kiến nếu trái phiếu được gọi trước ngày đáo hạn.
Cách tính lợi suất trái phiếu
Để đưa ra quyết định đầu tư vào trái phiếu đúng đắn, nhà đầu tư nên nắm được mức lợi tức mà mình được hưởng. Dưới đây là công thức tính lợi suất trái phiếu cơ bản các bạn có thể tham khảo:
C = i/P
Trong đó:
- C là lãi suất trái phiếu.
- i là lãi suất hàng năm (tổng số tiền lãi mà bạn nhận được hàng năm).
- P là mệnh giá gốc của trái phiếu (số tiền bạn ban đầu bỏ ra để mua trái phiếu)
Ví dụ, bạn mua trái phiếu mệnh giá 1 triệu đồng, trả lãi 2 năm/lần, mỗi lần 25 ngàn đồng. Khi đó, lãi suất trái phiếu theo tỷ lệ phần trăm sẽ được tính như sau: C = (25.000*2)/1.000.000 = 5%
Những yếu tố ảnh hưởng đến lợi suất trái phiếu
Tình hình kinh tế
Khi tình hình kinh tế, thị trường tài chính tốt, lợi suất trái phiếu thường giảm do nhu cầu đầu tư vào các khoản vay an toàn giảm đi. Ngược lại, khi kinh tế kém, lợi suất trái phiếu sẽ tăng lên.
Khi lạm phát tăng, giá trị trái phiếu có thể giảm do những dự đoán về lạm phát tăng trong tương lai.
Chính sách của ngân hàng trung ương
Chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương cũng ảnh hưởng đến lợi suất trái phiếu. Khi lãi suất cơ bản giảm, lợi suất trái phiếu cũng thường sẽ giảm theo.
Rủi ro tín dụng
Rủi ro tín dụng là khả năng người phát hành không trả nợ được. Trái phiếu có rủi ro tín dụng cao thường có lợi suất cao hơn để bù đắp cho rủi ro tăng.
Thời gian đáo hạn
Thời gian có ảnh hưởng đáng kể đến lợi suất trái phiếu. Khi thời gian đáo hạn dài hơn, rủi ro lãi suất cũng tăng lên, điều này thường đòi hỏi một lãi suất cao hơn để bù đắp cho rủi ro này.
Trái phiếu dài hạn (thời gian từ 10 đến 30 năm hoặc hơn) thường thanh toán lãi suất cao hơn trái phiếu ngắn hạn và trái phiếu trung hạn.
Ý nghĩa của lợi suất trái phiếu
Đối với nhà đầu tư
Lợi suất trái phiếu giúp nhà đầu tư so sánh khả năng sinh lời giữa các loại đầu tư khác nhau. Trái phiếu có lợi suất cao hơn thường hấp dẫn nhà đầu tư hơn.
Đối với doanh nghiệp phát hành
Đối với doanh nghiệp phát hành, lợi suất trái phiếu cũng chính là chi phí vay vốn của họ. Doanh nghiệp cần cân nhắc giữa việc thu hút đầu tư bằng lợi suất cao và việc giảm chi phí vay bằng cách giữ lợi suất thấp.
Cách giảm rủi ro khi đầu tư trái phiếu
Lãi suất trái phiếu thể hiện rủi ro liên quan đến trái phiếu cũng như tình hình thị trường chứng khoán và kinh tế hiện tại. Trái phiếu có rủi ro cao thường có lãi suất cao để thu hút các nhà đầu tư, trong khi trái phiếu có rủi ro thấp.
Trái phiếu chính phủ, trái phiếu kho bạc, trái phiếu ngân hàng thường có lãi suất thấp hơn hơn trái phiếu doanh nghiệp. Ngoài ra dưới đây là một số cách để bạn giảm thiểu rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu:
- Đa dạng hóa danh mục: Đừng đặt tất cả quỹ đầu tư vào một loại trái phiếu hoặc một người phát hành. Việc phân tán vốn giúp giảm rủi ro.
- Nghiên cứu trước khi đầu tư: Tìm hiểu về người phát hành trái phiếu và tình hình tài chính của họ. Điều này giúp bạn đánh giá được khả năng trả nợ của họ.
- Cân nhắc thời gian đầu tư: Thời gian giữ trái phiếu càng lâu, rủi ro lợi suất càng cao. Bạn cần cân nhắc thời gian đầu tư sao cho phù hợp với mục tiêu và khả năng chấp nhận rủi ro của mình.
Hy vọng bài viết trên đã giải đáp những thắc mắc của bạn về lợi suất trái phiếu là gì. Việc hiểu rõ về lợi suất trái phiếu là yếu tố quan trọng để giúp bạn có thể đưa ra quyết định đầu tư của mình một cách đúng đắn và ít rủi ro nhất. Hãy liên tục theo dõi Tài Chính Vip để cập nhật thêm nhiều thông tin, kiến thức quan trọng khác về thị trường tài chính và đầu tư.