Rủi ro tài chính là gì? Đây chính là vấn đề luôn tiềm ẩn trong mọi doanh nghiệp dẫn đến lợi nhuận và hoạt động kinh doanh của các công ty ngày càng giảm sút. Vậy thì, chúng ta có thể hiểu về nó như thế nào cho chính xác? Hãy cùng Taichinh.vip tìm câu trả lời qua bài viết này nhé!
Rủi ro tài chính là gì?
Rủi ro tài chính là rủi ro liên quan đến việc giảm giá tài chính (còn được gọi là rủi ro kiệt quệ tài chính) và liên quan đến việc thực hiện các quyết định tài chính ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
Mục tiêu của hoạt động kinh doanh và quản lý tài chính (QLTC) của công ty là tối đa hoá giá trị tài sản cho chủ sở hữu, trực tiếp là tối đa hoá lợi nhuận của công ty.
Rủi ro giảm giá tài chính
Rủi ro giảm giá tài chính (còn được gọi là rủi ro cạn kiệt tài chính) là sự chênh lệch giữa lợi nhuận thực tế và lợi nhuận kỳ vọng có liên quan đến sự biến động của những yếu tố giá cả thị trường như lãi suất, tỷ giá hối đoái, v.v., giá cả hàng hóa hoặc chứng khoán.
Định nghĩa này xuất phát từ bản chất của rủi ro là sự khác biệt giữa giá trị thực tế và giá trị kỳ vọng.
Sự biến động hoặc chênh lệch giữa lợi nhuận thực tế và lợi nhuận kỳ vọng là thước đo tác động của rủi ro mất mát tài chính.
Và rủi ro này cũng phản ánh mức độ nhạy cảm của thu nhập doanh nghiệp đối với các biến động thị trường và giá cả.
Đề phòng rủi ro trước những suy giảm tài chính thường gắn liền với việc sử dụng những công cụ phái sinh tài chính như hợp đồng tương lai, quyền lựa chọn và hoán đổi.
Rủi ro từ việc thực hiện các quyết định tài chính
Khác với rủi ro mất giá tài chính, rủi ro liên quan đến việc thực hiện các quyết định tài chính là phần chênh lệch giữa lợi nhuận thực tế và lợi nhuận kỳ vọng của công ty gắn liền với các hoạt động tài chính như:
- Huy động vốn, đầu tư sử dụng vốn kinh doanh hoặc phân phối lợi nhuận kinh doanh.
Xác định 17 loại rủi ro tài chính
Trước khi tìm giải pháp, công ty đã xác định được 17 loại rủi ro ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp đến tài chính chưa?
Những rủi ro này liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động QLTC của nhiều doanh nghiệp:
- Rủi ro pháp lý (ví dụ: đánh giá quá cao giá trị tài sản để vay tiền, che giấu lợi nhuận khi khai thuế, che giấu thông tin, báo cáo tài chính không trung thực, v.v.)
- Rủi ro tín dụng (ví dụ: trả nợ trễ hạn do ngân hàng cắt giảm hoặc các khoản vay có điều khoản chặt chẽ hơn)
- Rủi ro thanh khoản (ví dụ: do quản lý tiền mặt kém, thiếu tiền mặt để thanh toán các khoản nợ quá hạn hoặc tài trợ cho các hoạt động lớn và khẩn cấp, v.v.)
- Rủi ro về các khoản nợ khó đòi (ví dụ: khách hàng không hoạt động, lừa đảo, chiếm dụng vốn, v.v.)
- Rủi ro khi mua hàng (ví dụ: công ty ứng trước tiền nhưng nhà cung cấp không giao hàng hoặc giao hàng không đúng chất lượng, số lượng, v.v.)
- Rủi ro thất thoát (ví dụ: gian lận của nhân viên, tham ô, trộm cắp, v.v.)
- Rủi ro đầu tư và quản lý đầu tư (ví dụ: đầu tư không hiệu quả dẫn tới thua lỗ; quản lý đầu tư kém dẫn đến thua lỗ …)
- Rủi ro hợp đồng (ví dụ: hợp đồng không đủ logic để có thể gây bất lợi cho việc chấp nhận, thanh toán hoặc thu tiền, v.v.)
- Rủi ro giao dịch (ví dụ: sai sót trong giao dịch tài chính, thua lỗ)
- Rủi ro lãi suất (ví dụ vay tiền với lãi suất thả nổi, khi lãi suất tăng bất thường, công ty thua lỗ rất nhiều)
- Rủi ro tiền tệ (ví dụ, những biến động gần đây của tỷ giá đô la Mỹ / VND đã gây thiệt hại cho nhiều công ty vay ngoại tệ hoặc mua hàng hóa theo giá đô la Mỹ)
- Rủi ro đối với hệ thống quản lý tài chính
- Rủi ro kiểm toán (ví dụ: không kiểm toán, tiết lộ bất lợi, v.v.)
- Rủi ro về giá cổ phiếu (ví dụ: đẩy giá, vượt giá bất thường, rủi ro tiếp quản)
- Rủi ro lập kế hoạch tài chính (ví dụ: lập kế hoạch dòng tiền kém, thiệt hại)
- Rủi ro trong báo cáo quản trị (ví dụ: báo cáo số lượng sai làm xảy ra việc ra quyết định sai)
- Rủi ro chiến lược (ví dụ: chọn chiến lược đầu tư sai, với hậu quả lớn)
Phân tích rủi ro tài chính của công ty
Không chỉ hiểu các rủi ro tài chính cụ thể phát sinh mà nhà quản trị còn phải biết cách phân tích yếu tố này. Có như vậy, việc phòng ngừa và hạn chế rủi ro mới được tạo điều kiện thuận lợi.
Việc phân tích sẽ bao gồm các bước như khả năng xảy ra các loại rủi ro, đánh giá rủi ro và mức độ ảnh hưởng của chúng.
Cuối cùng, sẽ có cách ngăn chặn và hạn chế chế độ có hại. Phân tích rủi ro tài chính được coi là chìa khóa vàng giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn.
Trên thực tế, rủi ro tài chính không hẳn là một điều tiêu cực. Một số công ty biết cách biến rủi ro thành lợi ích để nâng tầm và phát triển kinh doanh theo một hướng khác.
Tuy nhiên, hầu hết các DN Việt Nam đều rất sợ rủi ro tài chính khi chúng xảy ra. Do đó, các hoạt động này được phân tích khá cụ thể nhằm giảm thiểu mức độ nguy hại. Nếu quản trị rủi ro quá lớn không thể vượt qua, doanh nghiệp có thể bị phá sản.
Phân loại rủi ro tài chính
Có nhiều cách để phân loại rủi ro tài chính của một doanh nghiệp. Một trong những cách phân chia rủi ro tài chính thành 4 loại bao gồm: rủi ro thị trường – tín dụng – thanh khoản – hoạt động.
Rủi ro thị trường
- Rủi ro thị trường phát sinh từ sự thay đổi giá của một công cụ tài chính. Rủi ro thị trường được phân thành rủi ro có định hướng và rủi ro không định hướng.
- Rủi ro định hướng gây ra bởi sự biến động của giá chứng khoán, lãi suất, v.v.
- Rủi ro không định hướng
Rủi ro tín dụng
Loại rủi ro này thường phát sinh khi một công ty không đáp ứng các nghĩa vụ tín dụng đối với các đối tác của mình.
1 công ty phải tự quản lý các nghĩa vụ tín dụng của mình bằng cách đảm bảo rằng nó luôn có đủ tiền để thanh toán các hóa đơn của đối tác một cách kịp thời.
Nếu không, các đối tác hoặc nhà cung cấp có thể ngừng cấp tín dụng cho công ty hoặc nguy hiểm hơn là chấm dứt mọi hoạt động kinh doanh với công ty.
Rủi ro thanh khoản
Bao gồm rủi ro thanh khoản tài sản và rủi ro thanh khoản nguồn vốn hoạt động.
Tính thanh khoản của tài sản đề cập đến sự dễ dàng mà công ty có thể chuyển đổi tài sản của mình thành tiền mặt. Thanh khoản tài trợ hoạt động là một tham chiếu đến dòng tiền hàng ngày.
Suy thoái chung hoặc doanh thu theo mùa có thể gây ra rủi ro đáng kể nếu doanh nghiệp đột nhiên không có đủ tiền mặt để thanh toán các chi phí cơ bản cần thiết để tiếp tục hoạt động như một doanh nghiệp.
Đó là lý do tại sao quản lý dòng tiền là rất quan trọng đối với sự thành công của doanh nghiệp, và tại sao các nhà phân tích tài chính và nhà đầu tư coi các số liệu như tiền tự do khi đánh giá công ty.
Rủi ro hoạt động
Rủi ro hoạt động phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh bình thường.
Rủi ro hoạt động bao gồm hành động pháp lý, rủi ro gian lận, các vấn đề nhân sự và rủi ro mô hình kinh doanh, là những rủi ro mà mô hình tiếp thị và tăng trưởng của một DN sẽ không hiệu quả, chính xác hoặc không đầy đủ.
Giải pháp kiểm soát, phòng ngừa rủi ro tài chính trong công ty
Để giải quyết những rủi ro tài chính mà doanh nghiệp của bạn phải đối mặt, các DN cần hiểu những rủi ro mà họ có thể hoặc phải đối mặt để chuẩn bị các giải pháp phù hợp.
Các cá nhân và doanh nghiệp có thể áp dụng một số phương pháp sau:
- Sử dụng một số phương pháp để phân tích rủi ro khi đầu tư dài hạn hoặc đầu tư vào thị trường chứng khoán: tình hình kinh doanh, tài sản, LN của công ty này, phân tích dữ liệu, đánh giá hiệu quả hoạt động, lịch sử công ty, tính toán tỷ lệ nợ trong cơ cấu tài chính.
- Để tránh biến động giá, các DN có thể tận dụng các công cụ như ký HĐ tương lai, sử dụng quyền chọn bán.
- Nắm bắt thông tin về xu hướng thị trường, cập nhật các chính sách và quy định pháp luật mới.
- Kiểm soát chặt chẽ dòng tiền, xây dựng quỹ dự phòng, mua bảo hiểm và không lạm dụng cho vay.
- Sử dụng phần mềm QLTC doanh nghiệp để theo dõi dòng tiền một cách chính xác và hiệu quả.
Như vậy, bài viết này của Taichinh.vip đã giới thiệu với quý người đọc những nội dung đề cập tới Rủi ro tài chính là gì. Mọi người có thể tham khảo để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích nhé!