Chứng Khoán Phái Sinh Là Gì? Phân Loại Và Điều Kiện Giao Dịch

By Lê Hoàng Nam Updated on

Chứng khoán phái sinh là gì? Hiện nay, có thể thấy rõ được rằng, thị trường chứng khoán phái sinh ở nước ta đã có sự phát triển nhanh chóng. Bên dưới là một số thông tin cơ bản liên quan tới thuật ngữ này Taichinh.vip muốn chia sẻ đến mọi người.  Các nhà đầu tư có thể tham khảo để cập nhật nhiều kiến thức bổ ích trước khi tiến hành đầu tư nhé!

Chứng khoán phái sinh là gì?

Một công cụ phái sinh được định nghĩa là một công cụ tài chính dưới dạng một hợp đồng. Trong đó giá trị của một CKPS phụ thuộc vào một hoặc nhiều loại tài sản cơ bản. Vì vậy bạn có thể dễ dàng xác định được chứng khoán phái sinh vndirect nên hay không đầu tư.

Cụ thể, hợp đồng xác nhận quyền và nghĩa vụ của các bên đối với việc thanh toán tiền, chuyển nhượng số lượng tài sản cơ sở tại một thời điểm cụ thể trong tương lai theo một mức giá nhất định đã thỏa thuận trước đó.

Các tài sản cơ bản của CKPS cũng được quy định như chứng khoán, chỉ số chứng khoán hoặc các tài sản khác (thực phẩm, nông sản, kim loại, v.v.).

Hay nói một cách đơn giản hơn, tại thị trường Việt Nam, chứng khoán phái sinh cho phép nhà đầu tư đặt cược vào việc tài sản cơ sở sẽ “tăng” hay “giảm” trong tương lai. Nếu sự thay đổi này xảy ra như dự kiến ​​của nhà đầu tư sẽ thu được lợi nhuận.

Các loại của chứng khoán phái sinh

CKPS được triển khai theo 04 loại hình chính, bao gồm:

  • Hợp đồng kỳ hạn: 

Thỏa thuận hợp pháp giữa hai bên để mua và bán một tài sản tại một thời điểm nào đó trong tương lai với mức giá được xác định trước vào ngày tham gia giao dịch được thực hiện.

  • Hợp đồng tương lai: 

Là một dạng hợp đồng được tiêu chuẩn hóa, được niêm yết trên sàn chứng khoán và giao dịch trên thị trường tập trung.

  • Hợp đồng quyền chọn: 

Là một thỏa thuận pháp lý trong đó một bên có quyền yêu cầu thực hiện và bên kia có nghĩa vụ mua hoặc bán một lượng tài sản cơ sở theo một mức giá xác định trước trong hợp đồng trong một khoảng thời gian hoặc vào một thời điểm nào đó. trong tương lai.

  • Hợp đồng hoán đổi: 

Là một thỏa thuận pháp lý trong đó hai bên cam kết trao đổi dòng tiền của công cụ tài chính của một bên với dòng tiền của công cụ tài chính của bên kia trong một khoảng thời gian xác định.

Để NĐT dần làm quen với các công cụ đầu tư mới, hợp đồng tương lai đã được lựa chọn là sản phẩm đầu tiên được triển khai tại thị trường Việt Nam.

Bao gồm: hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán (VN30 và HNX30) và hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ.

Đối tượng, điều kiện kinh doanh của CKPS

Công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán chỉ được kinh doanh chứng khoán phái sinh sau khi được Ủy ban Quốc gia về chứng khoán cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện.

  • Công ty chứng khoán được tham gia một hoặc nhiều hoặc tất cả các hoạt động kinh doanh chứng khoán phái sinh, bao gồm: môi giới chứng khoán phái sinh, kinh doanh chứng khoán phái sinh, tư vấn đầu tư chứng khoán phái sinh;
  • Công ty quản lý quỹ chỉ được ủy quyền thực hiện hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán phái sinh.

Sự khác biệt giữa Chứng khoán phái sinh và giao dịch cổ phiếu

Hợp đồng tương lai cũng có bảng giá riêng, NĐT sẽ dựa vào kỳ vọng của mình để biết chỉ số sẽ tăng hay giảm khi đặt lệnh và khớp lệnh.

NĐT kỳ vọng chỉ số tăng sẽ mua hợp đồng tương lai chỉ số, ngược lại, NĐT sẽ bán hợp đồng tương lai chỉ số nếu kỳ vọng chỉ số giảm.

Theo đó, điểm khác biệt đầu tiên của hợp đồng tương lai là “đáo hạn”. Vì vậy, khi đàm phán hợp đồng, nhà đầu tư cần lưu ý lựa chọn hợp đồng có tháng hết hạn phù hợp với kế hoạch đầu tư.

Điểm khác biệt thứ hai, nếu NĐT muốn mua cổ phiếu trên thị trường cơ sở, họ phải có đủ tiền trước khi giao dịch, trong hợp đồng tương lai thì không. 

Nhà đầu tư không cần có đủ số tiền để tham gia mua hoặc không cần có tài khoản để tham gia bán. Với sự khác biệt này, các NĐT đến với khái niệm mới về “Ký quỹ”.

Ký quỹ trong CKPS đóng vai trò như một khoản đặt cọc để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ của hai bên khi giao kết hợp đồng. Tỷ lệ ký quỹ ban đầu cho mỗi loại hợp đồng là khác nhau và do Trung tâm ký quỹ quy định.

Trong trường hợp nhà đầu tư không có đủ số tiền đặt cọc theo quy định thì có thể phải đặt cọc và NĐT cần hoàn thành việc đặt cọc để tiếp tục giữ hợp đồng.

Một điểm khác biệt nữa của các công cụ phái sinh là cơ chế thanh toán hàng ngày. Khi giao dịch hợp đồng, nhà đầu tư phải trả tất cả các khoản lãi và lỗ mỗi ngày.

  • Nếu tài khoản phái sinh bị lỗ ròng: NĐT sẽ phải thanh toán đầy đủ tất cả các khoản lỗ phát sinh trước 9:00 sáng ngày hôm sau.
  • Nếu tài khoản phái sinh của nhà đầu tư tạo ra lợi nhuận ròng: NĐT sẽ nhận được toàn bộ số tiền lãi sau 11:00 sáng ngày hôm sau.

Các khoản đầu tư CK phái sinh có được đảm bảo không?

các khoản đầu tư chứng khoán phái sinh có được đảm bảo không

Mặc dù rất “hút khách” với cơ chế hoạt động linh hoạt, sản phẩm đa dạng nhưng những điểm khác biệt của CKPS vẫn khiến NĐT F0 nghi ngờ liệu CKPS có thực sự đảm bảo? 

Nhiều nhà đầu tư cảm thấy rằng yếu tố “tương lai” khiến sản phẩm này giống với một vụ đánh cược mạo hiểm và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn so với đầu tư cổ phiếu thông thường.

Câu trả lời là NĐT có thể hoàn toàn yên tâm khi đầu tư vào sản phẩm CKPS. Trên thực tế, nhà đầu tư cũng cần lưu ý rằng bất kỳ sản phẩm chứng khoán nào cũng tiềm ẩn rủi ro chứ không riêng gì CKPS. 

Nhà đầu tư có thể hạn chế bằng cách trau dồi kiến ​​thức mới và tham khảo các báo cáo phân tích của các công ty chứng khoán, các trang thông tin uy tín. 

Bên cạnh những rủi ro, NĐT cũng nên nhìn vào lợi ích của CKPS để thấy được tiềm năng của sản phẩm đáng đầu tư này, bao gồm:

  • Phòng ngừa rủi ro trước biến động giá: Nếu nhà đầu tư kỳ vọng giá của tài sản cơ bản tăng hoặc giảm trong tương lai, họ sẽ giảm thiểu rủi ro biến động giá bằng cách mua hoặc bán hàng hóa ở mức giá hiện tại thông qua hợp đồng.
  • Chứng khoán bán khống: NĐT có thể bán các chứng khoán phái sinh ngay cả khi không có tài sản cơ sở.
  • Tính thanh khoản cao: Chứng khoán phái sinh có tính thanh khoản cao vì chúng được niêm yết và giao dịch tập trung trên thị trường chứng khoán.
  • Ưu điểm của đòn bẩy: NĐT chỉ cần ký quỹ một phần tài sản nhưng có thể giao dịch chứng khoán, cổ phiếu có giá trị gấp nhiều lần số tiền ký quỹ, mang lại lợi thế đầu tư.

Hy vọng rằng, bài viết ngày hôm nay của Taichinh.vip đã cung cấp nhiều kiến thức bổ ích dành cho các quý khách hàng. Dựa vào đó thì người đọc cũng đã hiểu rõ được Chứng khoán phái sinh là gì rồi đúng không nào? Hãy theo dõi chúng tôi để cập nhật nhiều thông tin mới nhất và chất lượng nhất nhé!

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *