Bong bóng dotcom, hay còn được gọi là dotcom bubble, là một khủng hoảng kinh tế nổi tiếng xảy ra vào thập kỷ 1990. Nó xuất hiện do sự tăng trưởng nhanh chóng của các công ty công nghệ và startup liên quan đến internet. Cùng đọc bài viết ở số này của Taichinh.vip để tìm hiểu rõ hơn về hiện tượng này nhé!
Bong bóng Dotcom là gì?
Bong bóng Dotcom hay Dotcom Bubble là thuật ngữ được nhắc đến vào những năm 90 khi cổ phiếu của các công ty công nghệ kinh doanh trên Internet với tên miền .com bị rớt giá do lạm phát quá mức.
Trước khi sụp đổ, nền kinh tế Mỹ được coi là thịnh vượng và tăng trưởng nhanh chóng nhờ nhiều yếu tố. World Wide Web vào năm 1989 đã mở ra một kỷ nguyên mới của Internet, thúc đẩy sự sáng tạo tuyệt vời và thu hút sự chú ý của giới truyền thông và nhà đầu tư đối với các công ty công nghệ.
Sự quan tâm quá mức này giống như một quả bong bóng không ngừng thổi phồng. Đến năm 2022, cả thế giới sẽ chứng kiến sự sụp đổ của ngành công nghệ. Nhiều công ty đã phá sản khi trước đó chúng được định giá vài tỷ USD.
Lịch sử sự kiện bong bóng Dotcom
Bong bóng dotcom những năm 1990 tại Mỹ là một sự kiện có tác động lớn đến nền kinh tế toàn cầu. Hãy cùng Taichinh.vip tìm hiểu cụ thể hiện tượng này diễn ra như thế nào nhé.
Bối cảnh của bong bóng Dotcom và sự phát triển của nó
Bong bóng Dotcom là bong bóng kinh tế ảnh hưởng đến giá cổ phiếu liên quan đến ngành công nghệ trong những năm 1990 và 2000 tại Mỹ. Sự kiện sụp đổ bong bóng Dotcom được kích hoạt bởi sự cường điệu mới của ngành công nghiệp internet.
Bùng nổ vào cuối những năm 90, khi truy cập internet trở nên phổ biến, máy tính đã phát triển để trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày.
Microsoft giới thiệu hệ điều hành Windows 95 vào năm 1995, mang lại những cải tiến đáng kể so với phiên bản 3.1. Các công ty cạnh tranh sản xuất phần cứng máy tính, đẩy giá xuống. Điều này mang đến cho mọi người cơ hội sử dụng máy tính cá nhân.
Sau đó, trình duyệt Internet Netscape được phát hành phiên bản thứ tư, mở ra kỷ nguyên thương mại điện tử và khai thác sức mạnh của hệ thống thông tin quản lý.
Công ty Netscape lên sàn vào tháng 8 năm 1995 với mức giá 58,25 USD/cổ phiếu sau khi kết thúc phiên giao dịch đầu tiên. Năm 1995, giá trị của công ty tăng gấp đôi sau mỗi quý. Nó cũng là khởi đầu của bong bóng Dotcom đầu tiên.
Nhận đầu tư nhanh chóng và dễ dàng, giá trị cổ phiếu tăng nhanh. Cổ phiếu biến đổi của NASDAQ đạt đỉnh 5000 điểm vào năm 2000.
Các công ty tiến hành IPO trên thị trường và thu về những giải thưởng lớn. Giá cổ phiếu cũng nhiều lần tăng chóng mặt, các nhà đầu tư coi nơi đây như xứ sở thần tiên và bất kỳ ai có ý tưởng đều có thể bắt đầu kiếm tiền.
Bong bóng vỡ
Đầu những năm 2000, sự cố máy tính Y2K – lỗi thiên niên kỷ xảy ra với các chỉ số như sản lượng thiết bị doanh nghiệp sản xuất tăng 74%, chi phí xây dựng tăng 35% trong khi mức tiêu thụ hàng hóa chỉ 18%.
Điều này khiến Fed nhận thấy nền kinh tế Mỹ đang nóng lên quá mức nên vội vàng tăng lãi suất với hy vọng kìm hãm đà tăng. Đồng thời, tại thời điểm này, các nhà đầu tư đang nghi ngờ về phép màu của công nghệ mà họ đang gửi tiền.
Hệ quả là nhiều công ty công nghệ đứng trước nguy cơ phá sản vì không thể trả đủ lãi vay ngân hàng.
Ngày 10 tháng 3 năm 2000, chỉ số NASDAQ – Nasdaq Stock Market đạt 5048,62 điểm, tức là gấp khoảng 200 lần P/E thực tế. Bong bóng Dotcom lên đến đỉnh điểm là thương vụ sáp nhập của hai gã khổng lồ AOL và Time Warner trị giá 165 tỷ USD – được coi là thương vụ tồi tệ nhất trong lịch sử.
Sau đó, ngày 13 tháng 3 năm 2000, chính phủ Nhật Bản tuyên bố nước này chính thức rơi vào khủng hoảng tài chính, hệ thống tài chính toàn cầu cũng bắt đầu báo tin xấu.
Vụ kiện chống độc quyền của Microsoft tại Mỹ có kết quả không thuận lợi, phải trả một khoản tiền lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến giá cổ phiếu và chỉ số NASDAQ.
Bài báo “Burning Fast” của Barron – một tổ chức tài chính lớn của Mỹ đã phơi bày thực trạng Dotcom đang là một công ty thua lỗ và không có khả năng sinh lãi trong tương lai gần, tệ hơn là công ty sẽ phá sản khiến bong bóng căng phồng bất ngờ vỡ tung.
Các công ty lớn lần đầu tiên đặt lệnh bán cổ phiếu của chính họ để chốt lời, khiến nhiều nhà đầu tư bán ra để chốt lãi và cắt lỗ.
Điều này dẫn đến một làn sóng bán hoảng loạn làm rung chuyển thị trường. Các nhà đầu tư nhanh chóng tháo chạy, rút toàn bộ vốn khỏi các công ty Dotcom vì họ tin rằng không có cách nào kiếm được lợi nhuận bền vững trong tương lai ở công ty này.
Giá cổ phiếu giảm mạnh, ngân hàng tăng lãi suất cho vay khiến vốn hóa của các công ty Dotcom giảm dần, cụ thể Yahoo, Netscape, Cisco mất tới 75-98%, nhiều công ty đã tuyên bố phá sản vì không còn vốn để tiếp tục hoạt động.
Người ta ước tính rằng hơn 1,75 nghìn tỷ đô la đã biến mất khỏi thị trường. NASDAQ đã giảm gần mốc 1000 vào năm 2002 (khoảng 77%) – mức giảm lớn thứ tư trong lịch sử. Hết doanh nghiệp dotcom này đến doanh nghiệp khác đã sụp đổ như domino, mặc dù một công ty từng được định giá hàng trăm tỷ đô la giờ chỉ là một doanh nghiệp rác.
Sự kiện này đã tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế Mỹ, giống như vụ khủng bố ngày 11/9 đã đẩy nước này vào khủng hoảng sâu hơn.
400.000 việc làm IT biến mất, hầu hết các công ty tuyên bố phá sản, thậm chí các công ty blue chip mất hơn 80% giá trị, bong bóng chính thức vỡ. Các công ty còn lại như eBay, Priceline, Amazon và chỉ số NASDAQ phải mất hơn 15 năm mới ổn định trở lại.
Tác động của bong bóng Dotcom là gì?
Hiện tượng bong bóng Dotcom đã gây ra một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng trong nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, vẫn có nhiều doanh nghiệp trụ lại và phát triển mạnh cho đến ngày nay.
Công ty Dotcom đã mang đến một làn sóng mới cho nền kinh tế toàn cầu của những năm 1990. Giá trị của công ty tăng mạnh hơn bất kỳ ngành nào khác trong cùng thời kỳ và thực tế là công ty Internet này có rất ít tài sản vật chất mà cô ấy không thể mua được vẫn còn rất cao. được định giá trên thị trường chứng khoán.
Mặc dù công ty không có lịch sử thu nhập chính xác nhưng vẫn nhận được một lượng vốn lớn từ các nhà đầu tư với hy vọng phát triển ngành công nghệ.
Nhiều công ty dotcom chỉ tập trung vào tăng trưởng và nhận diện thương hiệu, với mục tiêu chính là đạt được giá trị thị trường cao, mặc dù thực tế là công ty bán được rất ít sản phẩm.
Sau đó, bong bóng vỡ – các công ty Internet bắt đầu báo lỗ, các nhà đầu tư chuyển tiền sang các công cụ tài chính khác, việc bán tháo và sụt giảm giá cổ phiếu diễn ra. Một lượng lớn vốn đầu tư bị thất thoát, suy thoái kinh tế ở Mỹ và các nước liên quan diễn ra.
Bài học rút ra từ bong bóng Dotcom
Đối với nhà đầu tư
Trong thời đại công nghệ cao ngày nay, xu hướng áp dụng kỹ thuật số ngày càng phổ biến. Chắc ai trong chúng ta cũng hiểu giá trị cuộc sống mà internet mang lại. Bản thân Internet không xấu nhưng nó cũng là nguyên nhân khiến bong bóng Dotcom vỡ.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến điều này nhưng các chuyên gia cho rằng nguyên nhân chính là do ảo tưởng về sự thịnh vượng cũng như hiểu biết hạn chế và ấn tượng mơ hồ về thời đại internet.
Là một nhà đầu tư thông thái, bạn cần có đủ thông tin và kiến thức về lĩnh vực mà bạn muốn tham gia. Đừng vội đầu tư vào những startup có vẻ ngoài hào nhoáng, sứ mệnh hướng tới tương lai tươi sáng, khi mô hình hoạt động còn xa rời thực tế.
Đừng chạy theo lợi nhuận một cách mù quáng, hãy đặt trọn niềm tin vào một tương lai Internet thần kỳ mà không hiểu về nó, không biết chính xác công ty đang làm gì.
Bong bóng Dotcom hình thành hơn 5 năm rồi vỡ tung để lại nhiều bài học xương máu về giá trị nền tảng của công nghệ tài chính.
Rõ ràng việc ứng dụng công nghệ và máy tính vào sản xuất đã trở nên phổ biến, đóng góp đáng kể vào sự phát triển của nền kinh tế Mỹ nói riêng và thế giới nói chung. Tùy theo quan điểm của mọi người, bạn sẽ có cái nhìn đúng đắn về phương pháp đầu tư của riêng mình.
Đối với các công ty
Xu hướng chi tiêu của các công ty dot-com chủ yếu cho thấy các công ty này chi rất nhiều tiền cho quảng cáo để giành thị phần trong thời gian ngắn. Trong khi đó, các công ty cung cấp sản phẩm và dịch vụ miễn phí hoặc với chi phí thấp.
Điều này dẫn đến việc doanh nghiệp thu không đủ bù chi và dẫn đến thua lỗ liên tục. Đó cũng là bài học cho các doanh nghiệp, cần cân đối thu chi, cần đảm bảo nguồn thu bền vững trong quá trình kinh doanh của mình.
Hy vọng với nội dung chia sẻ trên đây của Tài chính VIP sẽ giúp bạn hiểu rõ Bong bóng Dotcom là gì, cũng như sự hình thành và sụp đổ của hiện tượng này. Từ đó giúp bạn định hướng tốt hơn cho chiến lược đầu tư đúng đắn nhất, hạn chế rủi ro trong quá trình đầu tư của mình. Đừng quên theo dõi chúng tôi nhiệt tình nhé! Xin chân thành cảm ơn!
