Bong bóng kinh tế là gì? Khái niệm này thường được nhắc tới như là một lời cảnh báo vào lúc cơn sốt giá hàng hóa được diễn ra. Nếu như hiểu được điều đó thì khách hàng sẽ biết cách lựa chọn thời điểm phù hợp để tiến hành giao dịch đầu tư.
Và đâu là những vụ nổ bong bóng kinh tế nổi tiếng nhất hiện nay? Những thắc mắc trên sẽ được giải đáp ngay ở bài viết dưới đây của Taichinh.vip. Các bạn hãy đọc và tham khảo để biết cách đầu tư sao cho giúp cho nền kinh tế của quốc gia ngày càng bền vững nhé!
Bong bóng kinh tế là gì?
Bong bóng kinh tế là tình trạng giá của một số hàng hóa hay tài sản cao hơn nhiều so với giá trị thực của chúng. Giá sẽ bị đẩy đến mức phi lý, thường là do nhà đầu tư tin tưởng mù quáng vào giá trị tương lai của loại tài sản này.
Giá tài sản càng cao thì càng có nhiều người sẵn sàng mua nó với mức giá cao và bán cho người khác với giá cao hơn.
Khi mức giá không thể tăng lên được nữa, thì sẽ xảy ra hiện tượng giảm giá đột ngột, còn được gọi là sự sụp đổ của TTCK. Lúc này, bong bóng kinh tế sẽ vỡ.
Thông thường, rất khó để xác định rằng một bong bóng kinh tế đang diễn ra. Bởi vì luôn có một cuộc tranh luận giữa các nhà đất, nhà đầu tư về giá trị hợp lý thực sự của một hàng hóa hoặc tài sản.
Trong giai đoạn đầu của bong bóng, mọi người có thể nhận thấy giá sản phẩm tăng đột biến, nhưng hãy tìm lý do để “biện minh” cho hiện tượng này.
Chỉ khi bong bóng kinh tế vỡ và giá thị trường giảm thì người ta mới có thể nhìn lại và xác định rằng đã có bong bóng.
Nhiều người thường nghĩ rằng bong bóng kinh tế và bong bóng tài chính là một thứ giống nhau. Tuy nhiên, nhìn chung, bong bóng kinh tế lớn hơn một chút.
Ông cũng đề cập đến các vấn đề về sản xuất, nguồn nhân lực, … thay vì chỉ nói về các nguồn tiền như bong bóng tài chính.
Các giai đoạn của hoạt động bong bóng kinh tế
Chuyển đổi
Thay đổi xảy ra khi các nhà đầu tư, nhà đất bị cuốn vào một mô hình mới. Chẳng hạn như là, một công nghệ đột phá hoặc một ưu đãi giá thấp chưa xảy ra bao giờ. Họ thấy đây là một cơ hội đầu tư tiềm năng và bắt đầu bỏ tiền ra đầu tư.
Bùng nổ
Sau thay đổi ban đầu, giá của các loại tài sản bắt đầu tăng nhẹ. Rồi tiếp đến là tăng dần khi có nhiều người đầu tư hơn. Ở giai đoạn này, giới truyền thông cũng bắt đầu chú ý đến thị trường này.
Sự chú ý gia tăng khiến đây trở thành một món hời khó mà bỏ qua được. Mọi người đều tin rằng đầu tư vào đây sẽ thu về lợi nhuận rất lớn.
Ai không tham gia sẽ là người thua cuộc. Nỗi sợ hãi về việc bỏ lỡ hiệu ứng (FOMO) đã khiến các nhà đầu tư liên tục lao vào cuộc chơi.
Hưng phấn
Tại thời điểm này, từ đợt bùng nổ trước đó, giá tài sản bắt đầu tăng cao lên mức cao hơn giá trị thực của nó.
Song, ngay cả khi đó, vẫn luôn có những người mua sẵn sàng chi tiền cho họ. Bắt đầu khiến cho mọi người giàu có bằng cách chọn đầu tư ngay từ đầu.
Nhờ đó, hiệu ứng FOMO ngày càng mạnh mẽ hơn. Mọi người đều cố gắng tham gia dù phải vay tiền với lãi suất cao.
Thu lời
Ở giai đoạn này, các NĐT có kinh nghiệm tiến hành việc chốt lời. Họ dần nhận ra rằng giá đã bị thổi phồng lên đến mức tối đa.
Những gì họ cần làm là chốt lời trước khi giá đảo chiều thấp hơn. Lúc này, giá tài sản cũng bắt đầu ổn định, thậm chí giảm nhẹ.
Đây là dấu hiệu cho thấy bong bóng sắp vỡ. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể điều chỉnh và kiếm được lợi nhuận trong thời gian này. Việc xác định điểm vỡ của hoạt động bong bóng tài sản không hề đơn giản.
Hoảng loạn
Khi NĐT bắt đầu bán tài sản mà họ đang nắm giữ thì giai đoạn này sẽ được diễn ra. Người dân ồ ạt bán ra với mong muốn hết hàng, chốt lời nhanh. Cung sẽ lớn hơn cầu nhiều lần. Giá tài sản bắt đầu đảo chiều và giảm.
Lúc này, bong bóng đã vỡ hoàn toàn. Tài sản được trả lại theo giá trị hợp lý của nó. Tuy nhiên, sau sự nóng vội ban đầu, nhiều nhà đầu tư sẽ phải đối mặt với các khoản nợ tồn đọng đáng kể khi họ chạy theo thị trường và sự sụt giảm nhanh chóng của giá trị bất động sản.
Đâu là nguyên nhân dẫn tới hoạt động bong bóng kinh tế?
Bong bóng kinh tế xảy ra khi có sự đầu cơ vào các tài sản cơ bản, làm cho giá cả tăng trưởng lên. Đây là yếu tố kích thích đầu cơ mạnh mẽ nhất. Tình trạng này là do hành vi của những người tham gia đầu tư vào thị trường với sự tự tin quá mức.
Các NĐT sẵn sàng bỏ ra một số tiền lớn để mua một sản phẩm được định giá quá cao với niềm tin là nó sẽ được bán cho một nhà đầu tư khác với giá cao hơn rất nhiều. Hiện tượng bong bóng sẽ tiếp tục phát triển khi ngày càng có nhiều người đầu tư vào sản phẩm này.
Và bong bóng kinh tế chỉ kết thúc khi không tìm được người trả giá cao nhất cho sản phẩm đó và không tìm được người mua nào khác.
Khi đó bong bóng sẽ vỡ và các nhà đầu tư sẽ đồng loạt bán sản phẩm nhưng sẽ có rất ít hoặc không có nhu cầu mua, dẫn đến thua lỗ thê thảm.
Bong bóng kinh tế gây ra hậu quả gì?
Bong bóng kinh tế có tác động tiêu cực đến nền kinh tế khi nhiều nhà đầu tư tập trung vào các mục tiêu dưới mức tối ưu.
Hơn nữa, giá cả trong thời kỳ bong bóng kinh tế liên tục biến động, nếu chỉ dự đoán cung – cầu trên thị trường thì khó đoán được giá.
Khi quả bóng bay phát nổ gây thiệt hại lớn về vật chất, những người tưởng như giàu có vì sở hữu tài sản quý giá lại “mất tất cả”.
Điều này làm cho thị trường trở nên hỗn loạn, khiến nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ sẽ trượt vào suy thoái.
Ảnh hưởng của bong bóng kinh tế trên thị trường chứng khoán
Nếu một bong bóng kinh tế được gây ra bởi giá cổ phiếu tăng như “Đại suy thoái năm 1929” hoặc “bong bóng Internet”, thì các nhà đầu tư chứng khoán sẽ bị thiệt hại nhiều nhất.
Khi bong bóng vỡ, giá cổ phiếu bị thổi phồng giảm xuống dẫn đến sự sụp đổ lớn của thị trường CK.
Tài sản của nhiều nhà đầu tư sẽ nhanh chóng bốc hơi. Tác động của nó có thể kéo dài nhiều năm sau, khiến thị trường khó phục hồi.
Ngay cả lúc bong bóng kinh tế không sinh ra từ chứng khoán, thì kênh đầu tư này cũng chịu tác động lớn nhất. Thị trường CK sẽ hoạt động và thường phản ánh tình trạng của nền kinh tế.
Một số vụ bong bóng kinh tế phổ biến nhất hiện nay:
Bong bóng hoa tulip ở Hà Lan
Vào thế kỷ XVII, hoa tulip đã tạo nên một cơn sốt khắp Châu Âu nói chung và Hà Lan nói riêng. Loài hoa được coi là biểu tượng của quyền lực và địa vị nên rất được săn đón. Giá hoa tulip nhanh chóng đạt mức cao nhất mọi thời đại.
Giá của một củ hoa tulip tăng hơn 10 lần. Các thị trường hoa tulip mọc lên như nấm. Người ta sẵn sàng bán xe, bán nhà để đầu cơ tích trữ củ hoa với hy vọng làm giàu nhanh chóng.
Vào tháng 2 năm 1637, bong bóng hoa tulip cuối cùng đã vỡ khi các nhà đầu cơ lớn quyết định bán, khiến giá hoa giảm mạnh.
Giá của hoa giảm chỉ còn 1% giá trị khiến ai nấy đều hốt hoảng đổ hết hàng. Thiệt hại do giá hoa tulip tăng vọt sau đó đã khiến nền kinh tế Hà Lan rơi vào suy thoái trong nhiều năm.
Đại khủng hoảng diễn ra vào năm 1929
Bong bóng kinh tế năm 1929 diễn ra tại Hoa Kỳ và nhanh chóng tạo ra một cuộc khủng hoảng toàn cầu. Mọi chuyện bắt đầu từ sự thăng hoa của thị trường chứng khoán Mỹ giai đoạn 1920 – 1929.
Người Mỹ sẵn sàng giao dịch ký quỹ, vay tiền ngân hàng và các công ty chứng khoán để đầu tư. Không chỉ cá nhân, mà ngay cả ngân hàng cũng trả tiền gửi của khách hàng trên thị trường CK mà không đúng quy định.
Cho đến cuối năm 1929, giá cổ phiếu tăng với tốc độ chưa từng có, khiến nền kinh tế chẳng thể bắt kịp đà phục hồi của thị trường này. Kết quả là “Thứ Ba Đen” – ngày 29 tháng 10 năm 1929 chứng kiến sự sụt giảm của các chỉ số thị trường CK.
Các nhà đầu tư hoảng sợ đã bán tháo, khiến bảng điều khiển thị trường CK của Phố Wall khó cập nhật kịp thời.
Bong bóng thị trường CK Phố Wall bùng nổ đã dẫn đến sự sụp đổ của hơn 4.000 ngân hàng vào năm 1933.
Tình trạng này không chỉ dừng lại ở Mỹ mà lan sang châu Âu và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế toàn cầu trong một thập kỷ tiếp theo.
Bong bóng dotcom
Vào thời kỳ cuối những năm 1990 chứng kiến sự ra đời của một loạt công ty Internet với “dotcom” trong tên miền của các trang web của họ.
Các công ty này đã tạo nên cơn sốt ở thị trường CK Mỹ, buộc các nhà đầu tư đổ xô mua cổ phiếu của các DN internet mà không cần lo lắng về số tiền thu được hay lợi nhuận của công ty.
Giá cổ phiếu tăng nhanh cho đến năm 2001, một số công ty Internet thông báo thua lỗ. Bong bóng dotcom vỡ khi các nhà đầu tư đổ xô bán ra, khiến giá cổ phiếu giảm dần.
Kết luận
Qua bài viết này, Taichinh.vip muốn giúp bạn biết được đáp án cho câu hỏi “Bong bóng kinh tế là gì?”. Cùng với đó là hàng loạt các thông tin liên quan tới hiện tượng này. Quý khách hàng đã thu thập được nhiều kiến thức hữu ích rồi đúng không nào? Nếu đúng như vậy thì đừng quên việc chia sẻ bài đến với những người thân của mình nhé!
