Quỹ đầu tư mạo hiểm là gì? Đây là một hình thức các start up, công ty khởi nghiệp kêu gọi nguồn vốn từ các nhà đầu tư. Các quỹ này cung cấp vốn kinh doanh cho các công ty có tiềm năng tăng trưởng, các dự án khởi nghiệp triển vọng. Cùng Taichinh.vip tìm hiểu khái niệm, ưu nhược điểm của quỹ đầu tư mạo hiểm hiện nay Venture capital- Mekong capital, Dragon capital, Capital ventures, Cyberagent ventures, Vina capital như thế nào nhé.
Quỹ đầu tư mạo hiểm là gì?
Khái niệm
Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital – VC) là loại hình đầu tư góp vốn cổ phần của các nhà đầu tư. Sau đó quỹ quản lý và vốn gộp được rót vào các công ty khởi nghiệp triển vọng, đang trong giai đoạn phát triển và tiềm năng tăng trưởng tương lai.
Tương tự như Crowdfunding, đầu tư mạo hiểm có thể giúp startup tiếp cận nguồn vốn, công nghệ, nhân lực và khách hàng để phát triển nhanh chóng. Các công ty nhận vốn rót là các công ty mới thành lập hoặc chưa niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán.
Đặc điểm của quỹ đầu tư mạo hiểm
- Đầu tư bằng tiền mặt hoặc cổ phần ưu đãi vào startup.
- Chấp nhận rủi ro cao nhưng tiềm năng tăng trưởng lớn.
- Thường rót vốn vào giai đoạn đầu (Pre-seed, Seed, Series A).
- Tham gia quản trị và định hướng chiến lược cho startup.
- Thời gian đầu tư ngắn hạn (3-7 năm) để thoái vốn có lãi.
- Mục tiêu là startup phát triển thành công, có khả năng IPO hoặc M&A.
Như vậy, VC có thể coi là nguồn “oxy” giúp startup khởi động và phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn đầu.
Ưu nhược điểm của quỹ đầu tư mạo hiểm
Ưu điểm
- Cung cấp vốn cho các công ty khởi nghiệp mới thành lập
- Ngoài vốn, các quỹ còn cung cấp kinh nghiệm và cố vấn cho các công ty khởi nghiệp
- Thúc đẩy đổi mới sáng tạo và các mô hình kinh doanh mới
- Tiềm năng lợi nhuận rất cao nếu công ty thành công
Nhược điểm
- Quá trình thẩm định kéo dài
- Công ty có thể mất quyền kiểm soát sáng tạo
- Rủi ro rất cao cho nhà đầu tư nếu công ty thất bại
- Các quỹ đầu tư có thể yêu cầu phần lớn cổ phần
- Áp lực tăng trưởng nhanh và lợi nhuận cao
Nhìn chung, đầu tư mạo hiểm mang lại nguồn vốn thiết yếu cho các công ty khởi nghiệp tiềm năng nhưng cũng rất rủi ro cho nhà đầu tư. Các quỹ phải thận trọng trong việc thẩm định. Đây là hình thức đầu tư độc đáo với cả cơ hội lớn lao lẫn rủi ro cao.
Các loại hình quỹ đầu tư mạo hiểm
Quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tư vào các công ty non trẻ thông qua việc mua cổ phần hoặc cung cấp vốn. Quỹ có thể nhận được lợi nhuận lớn khi công ty thành công và có thể thoái vốn khi công ty niêm yết cổ phiếu.
Đổi lại, các quỹ này chấp nhận rủi ro cao để có cơ hội sinh lời trong tương lai. Chính vì thế, quỹ đầu tư mạo hiểm là nguồn tài chính quan trọng cho các startup đổi mới sáng tạo.
Có 3 loại quỹ VC chính:
- Quỹ hạt giống (Seed fund): Đầu tư giai đoạn sơ khai ý tưởng, sản phẩm (Pre-seed, Seed).
- Quỹ khởi nghiệp (Startup fund): Đầu tư giai đoạn khởi nghiệp, phát triển sản phẩm.
- Quỹ tăng trưởng (Growth fund): Đầu tư giai đoạn mở rộng thị trường, tăng trưởng doanh thu.
| Loại quỹ | Giai đoạn đầu tư | Mục đích |
|---|---|---|
| Quỹ hạt giống | Pre-seed, Seed | Nghiên cứu, phát triển sản phẩm |
| Quỹ khởi nghiệp | Startup | Ra mắt sản phẩm, tìm khách hàng đầu tiên |
| Quỹ tăng trưởng | Growth | Mở rộng thị trường, tăng doanh số |
Ngoài ra còn có các loại quỹ đặc thù khác như Late-stage fund, Sector fund, University fund… tùy theo mục tiêu đầu tư.
Quy trình hoạt động của quỹ đầu tư mạo hiểm
Bước 1: Gọi vốn
Quỹ VC huy động vốn từ các nhà đầu tư, tổ chức tài chính, ngân hàng… Vốn điều lệ thường hàng chục đến hàng trăm triệu USD.
Bước 2: Tìm kiếm và lựa chọn startup
Đánh giá hàng ngàn startup để lựa chọn ra những ứng viên tiềm năng. Các tiêu chí: sản phẩm, thị trường, doanh thu, tăng trưởng, đội ngũ.
Bước 3: Đầu tư và quản trị
- Ký thỏa thuận đầu tư, cấp vốn cho startup dưới hình thức tiền mặt hoặc cổ phần ưu đãi.
- Cử đại diện tham gia HĐQT, giám sát hoạt động của startup. Định hướng chiến lược, xây dựng kế hoạch kinh doanh.
- Hỗ trợ startup về mặt kỹ thuật, nhân sự, quản trị…
Bước 4: Thoái vốn
Sau 3-7 năm, nếu startup phát triển tốt, quỹ VC sẽ thoái vốn thông qua:
- M&A: Bán lại startup cho tập đoàn lớn hoặc quỹ đầu tư khác.
- IPO: Đưa startup niêm yết trên sàn chứng khoán.
- Bán lại cho nhà sáng lập hoặc nhà đầu tư mới.
Quỹ VC thu về lợi nhuận và sẽ tái đầu tư vào các startup khác.
Các quỹ đầu tư mạo hiểm ở Việt Nam
Theo số liệu của VCA, tổng giá trị gọi vốn đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam đạt 1,6 tỷ USD với 165 thương vụ trong năm 2021, tăng 1,5 lần so với năm 2020. Một số quỹ VC lớn tại Việt Nam:
- Quỹ Mekong Capital: 120 triệu USD
- Quỹ Idatt Ventures: 40 triệu USD
- Quỹ Doventures: 100 triệu USD
- Quỹ Trí Việt Global: 40 triệu USD
Nhiều startup Việt được đầu tư như Tiki, VNPay, Sendo, ElsaSpeak, Logivan… Quỹ VC đóng vai trò quan trọng thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.
Xu hướng của quỹ đầu tư mạo hiểm trong tương lai
- Tăng cường đầu tư vào công nghệ mới (AI, Big Data, IoT, Blockchain…)
- Quan tâm các ngành có tốc độ phát triển nhanh: thương mại điện tử, fintech, chăm sóc sức khỏe.
- Đầu tư ngày càng sớm (Pre-seed, Idea-stage) để tạo lợi thế cạnh tranh.
- Xu hướng đầu tư kéo dài, không rút lui quá sớm.
- Tăng cường hợp tác, đồng đầu tư giữa các quỹ trong và ngoài nước.
Quỹ đầu tư mạo hiểm là gì? đã được Tài Chính Vip giải đáp qua bài viết trên. Đây là hình thức hứa hẹn sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của hệ sinh thái khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo Việt Nam trong thời gian tới.
