Tài chính công là gì? Nó thuộc quyền sở hữu của công cộng, toàn dân và đại diện chính là Nhà nước (NN), đóng vai trò quan trọng việc quản lý ngân sách, mục tiêu tiền tệ,… Bạn sẽ được cập nhật thêm nhiều thông tin liên quan tới thuật ngữ này thông qua bài viết dưới đây của Taichinh.vip. Hãy theo dõi, tìm hiểu và tham khảo để không bỏ qua những kiến thức có giá trị nhé!
Khái niệm tài chính công là gì?
Tài chính công là tổng hợp toàn bộ những hoạt động thu chi bằng tiền do nhà nước thực hiện. Tài chính công phản ánh hệ thống các quan hệ kinh tế hình thành từ quá trình tạo lập và sử dụng công quỹ.
Mục đích là để phục vụ cho việc thực hiện các chức năng của NN. Đồng thời đáp ứng nhu cầu và lợi ích chung của toàn xã hội.
Ngân sách nhà nước đóng vai trò chủ đạo đối với tài chính công. Thu khoản ngân sách NN đến từ mọi lĩnh vực kinh tế, xã hội khác nhau, trong đó thuế là nguồn thu chủ yếu.
Các khoản chi từ ngân sách nhà nước nhằm duy trì sự hoạt động của bộ máy NN và phục vụ cho việc thực hiện các chức năng của nhà nước.
Tài chính công tiếng anh là gì?
Tài chính công tên tiếng Anh là “Public Finance”.
Nội dung tài chính công
Ngân sách nhà nước (NN) được chia thành ngân sách trung ương và ngân sách địa phương.
Ngân sách NN được sử dụng cho các lĩnh vực và mục đích khác nhau, nhằm phát triển kinh tế, phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, an ninh, xã hội và quốc phòng.
Tín dụng chính phủ bao gồm các hoạt động vay và cho vay của chính phủ. Tín dụng nhà nước được sử dụng để hỗ trợ ngân sách NN trong những trường hợp cần thiết.
Nhà nước huy động các nguồn tài chính tạm thời của các thể nhân và pháp nhân của xã hội để đáp ứng nhu cầu về nguồn lực của Nhà nước trong việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội.
Nhà nước tham gia vào các hoạt động đi vay thông qua phát hành trái phiếu chính phủ: phát hành tín phiếu kho bạc chính phủ; Trái phiếu Kho bạc NN; xây dựng trái phiếu; trái phiếu địa phương; liên kết quốc gia.
Quỹ tài chính nhà nước không phải là ngân sách nhà nước, là hệ thống tiền tệ tập trung do NN thành lập, quản lý, sử dụng nhằm cung cấp nguồn lực TC đáp ứng những biến động bất thường trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội để hỗ trợ ngân sách nhà nước khi có khó khăn về tài chính.
Nguồn tài chính huy động để thành lập các quỹ này một phần từ ngân sách NN và một phần từ các nguồn TC của xã hội (các tổ chức kinh tế, xã hội và các tầng lớp xã hội).
Các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách nhà nước, điển hình như Quỹ Dự trữ NN; Quỹ dự trữ TC; Quỹ dự trữ ngoại hối mỗi; Quỹ bảo vệ môi trường; Quỹ Bảo hiểm xã hội;…
Các quỹ này không thuộc phạm vi hoạt động, điều chỉnh quy định của pháp luật – Luật Ngân sách NN mà được quản lý theo quy chế riêng.
Đặc điểm và vai trò của tài chính công
Tính chủ quan của tài chính công
Tài chính công thuộc về nhà nước và nhà nước là chủ thể duy nhất có quyền quyết định việc sử dụng các quỹ tiền tệ của NN.
Mọi quyết định sử dụng tiền và ngân sách NN đều gắn với bộ máy NN nhằm giúp duy trì sự ổn định, tồn tại và phát huy hiệu quả của các bộ máy này.
Đồng thời, hiện nay, việc thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến kinh tế – xã hội do nhà nước thực hiện.
Tính chủ thể của TC công có vai trò khá quan trọng trong việc bảo đảm sự lãnh đạo thống nhất và tập trung của NN.
Nó góp phần xóa bỏ tình trạng chia sẻ, phân tán quyền lực trong quản lý của ngân sách NN.
Nguồn tạo thu từ tài chính công
Đặc điểm nguồn thu TC công do ngân sách NN đại diện sẽ có những đặc điểm chủ yếu sau:
+ Nguồn thu tài chính công thu được từ các nguồn khác nhau trong và ngoài nước, dựa trên nhiều lĩnh vực khác nhau từ sản xuất, lưu thông đến phân phối.
Đặc điểm nguồn thu nhập này là nó gắn liền với kết quả hoạt động kinh tế quốc dân cũng như sự vận động của một số phạm trù giá trị như giá cả, mức thu nhập, lãi suất.
Đặc điểm này đóng một vai trò khá quan trọng trong tổng thu TC công và cần được coi là nguồn thu chính, đặc biệt là của cải mới do các ngành sản xuất tạo ra.
+ Nguồn thu tài chính công thu được thông qua các hình thức và phương pháp khác nhau trên cơ sở tự nguyện và bắt buộc, có hoàn trả và không có hoàn trả, ngang giá hoặc không ngang giá.
Ý nghĩa thực tế của các khoản thu TC công này là:
Việc sử dụng hầu hết các hình thức và phương pháp khuyến khích và khuyến khích tài chính công hợp lý đòi hỏi phải xem xét cả bản chất và đặc điểm của TC công đối với mọi hoạt động kinh tế và xã hội.
Hiệu quả chi tiêu tài chính công
Chi tiêu tài chính là việc phân bổ và sử dụng vốn của chính phủ. Vốn NN ở đây bao gồm các quỹ ngân sách của NN và các quỹ tài chính công ngoài ngân sách NN.
Trong trường hợp SXKD ở các đơn vị kinh tế cơ bản, hiệu quả sử dụng vốn sẽ được đánh giá bằng một số chỉ tiêu định lượng như tổng lợi nhuận thu được trong một kỳ, hệ số lợi nhuận, v.v.
Như trường hợp SXKD ở quy mô cơ sở và quy mô siêu nhỏ, việc đánh giá hiệu quả sử dụng vốn dựa trên các tiêu chí định lượng sẽ gặp một số khó khăn và không cho phép tầm nhìn toàn cầu.
Về cơ bản, các đặc điểm hoạt động TC công sẽ được đánh giá trên cơ sở hai tiêu chí cơ bản nhất, đó là kết quả thu được và chi phí phát sinh.
Nhận thức đúng đắn về đặc điểm này sẽ có ý nghĩa quan trọng trong việc định hướng và sử dụng quỹ tiền tệ NN đúng đắn để giải quyết các vấn đề của nền kinh tế vĩ mô.
Phạm vi tài chính công
Lĩnh vực tài chính công tương đối rộng và ảnh hưởng đến tất cả các hoạt động khác nhau, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế – xã hội.
Thông qua vành đai này, TC công sẽ tạo khả năng huy động và tập trung một phần nguồn lực TC của đất nước vào tay NN với các thành phần và các tác nhân kinh tế – xã hội.
Các yếu tố quyết định sự ra đời của tài chính công
Có hai điều kiện tiên quyết để quyết định sự ra đời của TC công: Nhà nước và nền kinh tế thị trường – tiền tệ:
Chính quyền
Nhà nước hình thành từ bản chất khách quan, tuy nhiên nó con lại dưới bản chất chủ quan. NN có hai chức năng: tổ chức và trấn áp bạo lực. Kinh tế và xã hội là hai lĩnh vực chính do NN điều hành.
NN sử dụng chức năng trấn áp nhằm mục đích phục vụ nhà nước. Hai cơ quan phục vụ lợi ích của NN là Bộ Quốc phòng và Bộ Công an.
Kinh tế thị trường – tiền tệ
Sau khi xuất hiện xã hội sẽ có sự chiếm đoạt về tư liệu sản xuất và sản phẩm. Điều này sẽ làm phát sinh nền kinh tế hàng hoá. Từ đó, tiền bạc cũng bắt đầu xuất hiện.
Về mặt hình thức, tất cả các hoạt động thu chi hàng ngày của chính phủ sẽ gắn liền với việc tạo lập và sử dụng TC công. Mục đích là thực hiện chức năng của NN là cung cấp hàng hóa công cộng dành cho toàn xã hội.
Chức năng tài chính công
Tài chính công có ba chức năng cơ bản sau:
Chức năng phân bổ
Có hai loại hàng hóa trong nền kinh tế: hàng hoá tư nhân và hàng hoá công cộng. Hàng hóa tư nhân có tính độc quyền cho chính họ. Hàng hóa công cộng không phải là độc quyền.
Chức năng phân bổ của TC công liên quan tới việc phân bổ hàng hóa công.
Chính phủ sẽ thực hiện một số tính năng như duy trì trật tự công cộng và ngăn chặn các cuộc tấn công của nước ngoài, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục.
Việc thực hiện chức năng phân bổ yêu cầu có quy mô lớn và cần được phân bổ một cách hiệu quả.
Chức năng phân phối
Ở các quốc gia trên thế giới luôn có sự chênh lệch về thu nhập và giàu có. Những bất bình đẳng này đè nặng lên xã hội và làm tăng tỷ lệ tội phạm của đất nước.
Tính năng phân phối của tài chính công là giảm thiểu bất bình đẳng trong xã hội càng nhiều càng tốt bằng cách phân phối lại thu nhập và của cải.
Chức năng ổn định
Nền kinh tế sẽ trải qua những giai đoạn thăng trầm, đây được gọi là một chu kỳ kinh doanh bình thường.
Tuy nhiên, những giai đoạn này lại tạo ra sự bất ổn trong nền kinh tế. Do đó, tính năng ổn định TC công là loại bỏ hoặc ít nhất là giảm thiểu những biến động này trong hoạt động.
Các thành phần của tài chính công
Các hợp phần tài chính công sẽ gồm các hoạt động liên quan đến thu ngân sách, chi hỗ trợ xã hội và thực hiện các chiến lược tài chính. Bao gồm các thành phần chính như:
Thu thuế
Đây là một nguồn thu chính của chính phủ gồm thuế bán hàng, thuế thu nhập, thuế tài sản, thuế tài sản, v.v.
Ngân sách
Ngân sách là một kế hoạch về những gì chính phủ hoặc NN dự định SX để chi tiêu trong một năm TC.
Chi phí
Gồm tất cả những thứ mà chính phủ thực sự chi tiền, như các chương trình xã hội, giáo dục, cơ sở hạ tầng.
Phần lớn chi tiêu của chính phủ là một kiểu phân phối lại thu nhập hoặc của cải để mang lại lợi ích cho toàn xã hội.
Thâm hụt / thặng dư
Nếu chính phủ chi tiêu nhiều hơn, sẽ dẫn đến thiếu hụt nguồn thu. Nếu chính phủ chi tiêu ít hơn, nguồn thu từ thuế sẽ thặng dư.
Nợ công: Nếu chính phủ thâm hụt, chính phủ sẽ tài trợ cho khoản chênh lệch bằng cách vay tiền và nợ quốc gia.
Phân biệt tài chính công với tài chính của tổ chức, cá nhân
Phân biệt tài chính công với tài chính trong tổ chức và cá nhân (tài chính tư nhân) ở các khía cạnh sau:
Mục đích của TC công là duy trì hoạt động của bộ máy NN nhằm thực hiện có hiệu quả các chức năng của nhà nước đối với xã hội.
Không giống như tài chính tư nhân nhằm mục đích kiếm lợi nhuận hoặc đáp ứng nhu cầu cá nhân, TC công nhằm đảm bảo ổn định chính trị, phát triển kinh tế và cải thiện lợi ích xã hội cho người dân. công dân.
Tài chính công chủ yếu được thực hiện theo cơ chế quyền lực NN, không theo cơ chế thỏa thuận.
Quyết định thu tiền thuế hoặc phân bổ ngân sách được thực hiện dưới hình thức quyết định của các cơ quan NN có liên quan.
Đối với TC công, nguồn vốn chủ yếu mà NN thu được là từ sự đóng góp không hoàn lại của các cá nhân, tổ chức trong xã hội theo kiểu thuế và các hình thức khác, sau đó nguồn vốn này được phân phối cho công chúng và hoàn trả cho xã hội.
Đối với tài chính tư nhân, nguồn vốn chủ yếu đến từ thu nhập và việc phân phối lại cũng bị hạn chế.
Hoạt động tài chính công phải tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc công khai, minh bạch vì mọi tổ chức, cá nhân trong xã hội đều được quan tâm, ngược lại trong hoạt động TC tư cũng thể hiện tính công khai nhưng yêu cầu thấp hơn.
HĐ tài chính công phải phản ánh nguyên tắc dân chủ trong hoạt động của NN, trong đó mức độ tham gia và hưởng thụ của công dân vào hoạt động TC của NN hầu như không phụ thuộc vào khả năng tự đóng góp, ngược lại nguyên tắc này rất hạn chế đối với TC tư nhân. các hoạt động.
Kết luận
Như vậy, bài viết ngày hôm nay của Taichinh.vip đã mang đến cho quý người đọc những thông tin hữu ích để có thể trả lời được cho câu hỏi “Tài chính công là gì?”. Bên cạnh đó, chúng tôi còn cung cấp nhiều kiến thức liên quan tới thuật ngữ này. Chúc các bạn sẽ sớm thu thập được các nội dung hữu ích.
