Định chế tài chính là gì? Đây chính là một thế chế, loại hình DN chính phủ hay tư nhân được thành lập theo pháp luật. Bạn sẽ được hiểu rõ hơn về thuật ngữ này qua bài viết ngày hôm nay của Taichinh.vip đấy nhé!
Định chế tài chính là gì?
Định chế TC là một tổ chức, một loại hình chính phủ hoặc một công ty tư nhân được thành lập theo luật định, thực hiện các hoạt động liên quan đến tài sản TC như cho vay, tiền gửi tiết kiệm, cho thuê TC, tiền gửi ngân hàng, phi ngân hàng, phát hành chứng khoán và quản lý các phương tiện thanh toán, chứng khoán, trái phiếu , cổ phiếu, trao đổi tiền tệ, bảo hiểm …
Theo một nghĩa khác, tổ chức tài chính được coi là tổ chức trung gian giữa người gửi tiết kiệm và người đi vay, hoạt động bằng cách huy động và đầu tư nguồn vốn, có thể là các những tổ chức TC lưu ký như: ngân hàng, công ty tín dụng, các sàn GD (sàn Forex – sàn giao dịch Forex),…; hoặc các hoạt động phi tiền gửi như công ty bảo hiểm nhân thọ, quỹ hưu trí, công ty đầu tư, môi giới …
Tuy nhiên, ngày nay, ranh giới giữa các cơ sở không giam giữ và các cơ sở giam giữ không khác nhau lắm. Những tổ chức này có thể cung cấp nhiều loại dịch vụ TC hơn trước.
Ví dụ, các ngân hàng và tổ chức tiết kiệm có thể cung cấp dịch vụ này, bảo hiểm, v.v., trong khi các công ty môi giới có thể đầu tư tiền của khách hàng vào chứng chỉ tiền gửi của ngân hàng,…
Vai trò của các tổ chức tài chính trong nền kinh tế
Các tổ chức TC có thể đóng một số vai trò quan trọng nào?
Giảm thiểu chi phí giao dịch
Qua tổ chức tài chínhTC, người gửi tiết kiệm và nhà đầu tư sẽ giảm được các chi phí GDnhư chi phí tìm kiếm thông tin, chi phí thực hiện giao dịch, chi phí chênh lệch giá tùy theo quy mô GD, chi phí hiểu biết …
Giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư
Các loại hình tổ chức tài chính cũng như các sản phẩm được cung cấp rất đa dạng. Nhà đầu tư có thể đầu tư một hoặc nhiều danh mục đầu tư tùy theo nhu cầu của mình nhờ sự tư vấn của tổ chức TC, do đó giúp các nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro đầu tư.
Thiết lập cơ chế thanh toán
Ngoài việc cung cấp các giải pháp tài chính, một số tổ chức tài chính còn đảm nhận vai trò cung cấp các phương thức, phương tiện thanh toán, thường là các ngân hàng có giao dịch trực tuyến, GD thẻ không dùng tiền mặt.
Chính cơ chế thanh toán linh hoạt này đã giúp thị trường vận hành nhanh chóng, hiệu quả và đóng vai trò quan trọng trong thời đại GD kỹ thuật số ngày nay.
Phân loại tổ chức tài chính
Các tổ chức tài chính có thể được chia thành hai nhóm chính: tổ chức tài chính trung gian và tổ chức tài chính bán trung gian.
Định chế tài chính trung gian (TCTG)
Định chế TC trung gian là tổ chức tài chính tự đặt mình giữa các nguồn cung và cầu vốn, để cho phép hai nguồn này gặp nhau qua việc bán tài sản TC của mình và mua tài sản tài chính của những người tìm kiếm vốn khác. Đây thực chất là các giao dịch tài chính gián tiếp trên thị trường tài chính.
Các TCTG bao gồm:
- Tổ chức nhận tiền gửi: Ngân hàng thương mại, hiệp hội TK&VV, công ty, liên hiệp tín dụng,…
- Tổ chức tiết kiệm theo hợp đồng: công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí
- Các trung gian đầu tư: Công ty tài chính, quỹ đầu tư.
Định chế tài chính bán trung gian
Tổ chức tài chính bán trung gian là tổ chức làm TG môi giới giữa cung và cầu vốn, cho phép cung và cầu vốn gặp nhau mà không cần thông qua các tài sản TC như hoạt động của các TCTG.
Thay vào đó, họ di chuyển tài sản từ người phát hành sang người mua, từ nhà cung cấp sang người yêu cầu. Các tổ chức tài chính bán trung gian bao gồm các công ty chứng khoán, ngân hàng đầu tư, v.v.
Các định chế tài chính phổ biến ở Việt Nam
Ngân hàng trung ương
Ngân hàng trung ương là tổ chức tài chính chịu trách nhiệm giám sát và quản lý tất cả các ngân hàng khác trong một quốc gia. Tại Việt Nam, Ngân hàng Trung ương là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, có nhiệm vụ:
- Phát hành tiền tệ;
- Quản lý tiền tệ, chính sách ngoại hối, chính sách lãi suất, quản lý dự trữ ngoại hối;
- Tín phiếu về hoạt động ngân hàng và tổ chức tín dụng;
- Kiểm tra việc thành lập ngân hàng và tổ chức tín dụng, quản lý ngân hàng thương mại công và tư vấn cho chính phủ về các chính sách tiền tệ khác.
- Khách hàng cá nhân không có lựa chọn liên hệ trực tiếp với Ngân hàng Nhà nước.
Thay vào đó, các ngân hàng hoặc tổ chức TC lớn có trách nhiệm làm việc trực tiếp với Ngân hàng (NH) Nhà nước để cung cấp sản phẩm và dịch vụ cho công chúng.
Ngân hàng thương mại, ngân hàng bán lẻ
Ngân hàng thương mại là đơn vị cung cấp các sản phẩm tài chính và làm việc trực tiếp với khách hàng cá nhân cũng như doanh nghiệp.
Hầu hết, ngân hàng thương mại hiện nay đều cung cấp tài khoản tiền gửi, cho vay, đồng thời tư vấn tài chính chỉ giới hạn cho hai đối tượng này.
Các sản phẩm chính mà các NHTM và bán lẻ cung cấp bao gồm: tài khoản vãng lai và tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi (TG), các khoản vay và thế chấp cá nhân, thẻ tín dụng và tài khoản ngân hàng, hàng hóa kinh doanh,…
Công ty tài chính
Công ty tài chính là một tổ chức thực hiện các khoản vay cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Công ty tài chính có hình thức hoạt động tương tự như ngân hàng với phương thức hoạt động giống như bên cho vay theo phương thức tăng tín dụng.
Tuy nhiên, các công ty tài chính khác với NH ở chỗ họ không nhận TG.
Thay vào đó, các doanh nghiệp này lấy vốn từ ngân hàng hoặc các nguồn khác và cho khách hàng cá nhân vay để mua hàng hoặc tài trợ cho việc bán hàng trả góp, do đó tăng tín dụng cho doanh nghiệp cho mục đích kinh doanh.
Công ty bảo hiểm
Công ty bảo hiểm là một tổ chức TC có nhiệm vụ cung cấp các dịch vụ nhằm bảo vệ khỏi tổn thất tài chính khi xảy ra các rủi ro như tai nạn, tử vong, bệnh tật, thiệt hại về tài sản,…
Các công ty bảo hiểm thường ký hợp đồng một chính sách cụ thể với nhiều điều kiện cho khách hàng. Chính sách này sẽ cung cấp cho khách hàng sự bảo vệ hoặc hoàn trả tài chính khi gặp rủi ro và phù hợp với các nguyên tắc hợp đồng.
Các chính sách bảo hiểm phổ biến và quan trọng nhất hiện nay bao gồm bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm vật chất xe, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm nhà…
Công ty môi giới chứng khoán
Một công ty môi giới chứng khoán hỗ trợ các cá nhân và tổ chức mua và bán chứng khoán từ các nhà đầu tư có sẵn.
Khách hàng môi giới có thể GD cổ phiếu, trái phiếu, quỹ tương hỗ, quỹ hoán đổi (ETF) và một số khoản đầu tư thay thế …
Hoạt động môi giới chứng khoán được thực hiện thông qua hợp đồng dịch vụ môi giới chứng khoán – được coi là công cụ pháp lý của hoạt động môi giới chứng khoán.
Hợp đồng dịch vụ môi giới chứng khoán được giao kết giữa bên môi giới và bên được môi giới là người mua hoặc người bán chứng khoán.
Các công ty môi giới là trung gian cung cấp lời khuyên và GD cho khách hàng.
Ngoài ra, còn có một số tổ chức TC khác như hiệp hội tín dụng, hiệp hội tiết kiệm và cho vay, tổ chức bán lẻ, hiệp hội nhà ở, công ty quản lý tài sản.
Tùy từng loại hình tổ chức tài chính sẽ có những dịch vụ và hoạt động khác nhau. Tuy nhiên, những tổ chức TC chịu trách nhiệm chính về tài sản tài chính nên cũng được coi là cơ quan kiểm soát dòng tiền trong nền kinh tế.
Kết luận
Bài viết này của Taichinh.vip đã chia sẻ đến quý người đọc những nội dung về định chế tài chính là gì? Bên cạnh đó là nhiều kiến thức liên quan tới thuật ngữ này. Bạn có thể tham khảo để rồi cập nhật thêm các thông tin hữu ích nhé!
