Việc tìm hiểu mối quan hệ giữa lạm phát và lãi suất vay rất quan trọng, giúp khách hàng đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả. Vậy lạm phát và lãi suất vay ngân hàng có thực sự ảnh hưởng đến nhau không? Với kinh nghiệm nhiều năm theo dõi thị trường, Taichinh.vip xin được chia sẻ quan điểm của mình về vấn đề này qua bài viết sau.
Mối quan hệ giữa lạm phát và lãi suất vay
Khi lạm phát tăng, lãi suất nghĩa phải tăng để đảm bảo lãi suất thực, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động đầu tư và các chỉ số kinh tế.
Tại sao lãi suất lại tăng khi lạm phát tăng? Nguyên nhân lạm phát gia tăng khiến đồng tiền mất giá. Nếu tỷ lệ lạm phát quá cao, quốc gia sẽ phải thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ để kiểm soát lạm phát. Đồng thời ngân hàng trung ương cũng sẽ tăng lãi suất để giảm lượng cung tiền ra thị trường.
Lãi suất ngân hàng tăng khiến các công ty hạn chế cho vay nhưng lại khuyến khích người dân gửi tiền vào ngân hàng, dẫn đến lượng tiền lưu thông trên thị trường giảm, giá trị đồng tiền tăng và kìm hãm lạm phát.
Ngược lại, khi tỷ lệ lạm phát giảm xuống giá trị âm và nền kinh tế trì trệ, nước này sẽ thực hiện chính sách mở rộng tiền tệ để kích thích nền kinh tế. Lúc này, lãi suất ngân hàng giảm, kích thích các công ty vay vốn và mở rộng sản xuất, kinh doanh.
Từ những phân tích trên, chúng ta có thể thấy lạm phát và lãi suất có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tương tác, ảnh hưởng lẫn nhau và di chuyển theo cùng một hướng. Sự biến động của bất kỳ yếu tố nào cũng sẽ có tác động không nhỏ đến hoạt động kinh tế và đầu tư.
Lạm phát và lãi suất vay có mối quan hệ mật thiết với nhau:
- Khi lạm phát tăng cao, NHNN sẽ tăng lãi suất điều hành để kiểm soát lạm phát.
- Lãi suất huy động vốn của ngân hàng tăng theo lãi suất điều hành. Từ đó, lãi suất cho vay cũng sẽ tăng lên.
Ngoài lạm phát, NHNN còn xem xét các yếu tố khác khi điều chỉnh lãi suất điều hành:
- Tăng trưởng GDP, tốc độ tăng tiền tệ
- Lạm phát kỳ vọng, tỷ giá hối đoái
- Chính sách tiền tệ của các nước
Chính sách tiền tệ của NHNN nhằm đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát về mức hợp lý, hỗ trợ tăng trưởng bền vững.
Lạm phát là gì?
Lạm phát là tình trạng giá hàng hóa và dịch vụ tiếp tục tăng trong một khoảng thời gian nhất định, khiến bất kỳ đồng tiền nào cũng mất giá trị.
Hiện tượng này phổ biến ở mọi quốc gia và ở các giai đoạn phát triển kinh tế khác nhau. Lạm phát cho thấy sự giảm giá trị đồng tiền của một quốc gia so với đồng tiền của quốc gia khác so với thị trường thế giới.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến lạm phát bao gồm:
- Chi tiêu của Chính phủ tăng cao
- Tăng trưởng tín dụng quá mức
- Giá cả nguyên vật liệu đầu vào tăng
- Tỷ giá hối đoái biến động
- Tâm lý kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng
Các loại lạm phát thường gặp
Căn cứ vào mức độ lạm phát của các đơn vị tiền tệ, người ta chia lạm phát thành 3 loại cụ thể sau:
- Lạm phát vừa phải (dao động ở một con số – ví dụ: 7%)
- Siêu lạm phát (2-3 chữ số – ví dụ 10%)
- Siêu lạm phát (tốc độ tăng trưởng vượt xa siêu lạm phát, có thể lên tới 1000%)
Khi lạm phát tăng đồng nghĩa với việc lãi suất sẽ tăng vì có mối quan hệ cùng chiều. Vì vậy, dù bạn là ai và kiếm được bao nhiêu, bạn cũng cần phải phân chia chi tiêu và hình thành thói quen tiết kiệm.
Hiện nay có rất nhiều cách tiết kiệm mà bạn có thể lựa chọn. Trong đó, phổ biến nhất là hình thức tiết kiệm trực tuyến nhanh chóng và tiện lợi.
Lãi suất vay là gì?
Lãi suất là tỷ lệ phần trăm được tính trên số tiền gốc trả trong thời hạn cam kết trước. Thông thường, chỉ số này được tính theo năm.
Đây là công cụ quan trọng cho chính sách tiền tệ hiện hành. Vì vậy, ngân hàng trung ương của nhiều nước sử dụng lãi suất để điều chỉnh các chỉ số kinh tế vĩ mô như: lạm phát, đầu tư, thất nghiệp
Tác động của lãi suất khi tăng
Khi lãi suất tăng sẽ tác động tiêu cực tới nền kinh tế:
- Chi phí vay vốn tăng, gánh nặng lãi vay nặng nề hơn.
- Doanh nghiệp khó khăn hơn trong việc tiếp cận nguồn vốn. Hoạt động sản xuất kinh doanh bị ảnh hưởng.
- Tiêu dùng của người dân giảm do thu nhập thực bị thu hẹp.
- Tăng trưởng kinh tế chậm lại do tiêu dùng và đầu tư bị hạn chế.
Lời khuyên cho người vay đối phó với lãi suất tăng
Để giảm thiểu tác động của lãi suất tăng, người vay nên:
- Cân nhắc kỹ khả năng trả nợ khi vay mới.
- Ưu tiên vay vốn ngắn hạn, đáo hạn khi lãi suất cao.
- Tận dụng các gói vay ưu đãi, lãi suất thấp từ ngân hàng.
- Sử dụng công cụ phòng ngừa rủi ro lãi suất như swap lãi suất.
- Duy trì kỷ luật tài chính, tăng thu nhập để chủ động trả nợ.
Dự báo xu hướng lãi suất trong thời gian tới
Với việc lạm phát còn ở mức cao, NHNN có thể còn tăng lãi suất điều hành thêm 1-2 lần nữa trong năm 2023. Tuy nhiên, mức tăng không quá 0.5% mỗi lần để tránh tác động tiêu cực đến nền kinh tế.
Dài hạn, khi lạm phát được kiểm soát, xu hướng lãi suất sẽ dần ổn định và giảm xuống mức hợp lý. Ngân hàng Nhà nước sẽ linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ để điều tiết phù hợp với diễn biến kinh tế.
Kết luận
- Lạm phát tăng sẽ buộc NHNN phải tăng lãi suất điều hành để kiểm soát. Từ đó, lãi suất vay cũng tăng theo.
- Mặc dù gây khó khăn trước mắt, việc tăng lãi suất vẫn cần thiết để kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.
- Người vay cần chủ động điều chỉnh kế hoạch tài chính, sử dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro để giảm thiểu tác động của lãi suất tăng.
Nếu bạn gửi tiền vào ngân hàng, bạn sẽ nhận được lãi suất trên số tiền gốc trước đó. Nói chung, lãi suất thường không cố định và phụ thuộc vào sự biến động của thị trường tài chính và toàn bộ nền kinh tế.
Chúng tôi hy vọng những kiến thức mà Tài Chính Vip chia sẻ về mối quan hệ giữa lạm phát và lãi suất cho vay có thể giúp bạn hiểu phần nào hai khái niệm này làm cơ sở cho việc lập kế hoạch đầu tư. Hãy chú ý theo dõi trang thường xuyên để nắm bắt các xu hướng tài chính mới nhất nhé!
