Cách đọc báo cáo tài chính ra sao? Một bộ báo cáo tài chính doanh nghiệp bao gồm rất nhiều nội dung quan trọng. Nhưng làm thế nào để đọc và hiểu các thông tin cần thiết để đọc BCTC? Hãy tham khảo bài viết dưới đây của Taichinh.vip để biết được câu trả lời nhé!
Phân tích báo cáo tài chính có ý nghĩa gì?
Việc phân tích báo cáo tài chính của các công ty không chỉ quan trọng đối với mỗi cá nhân:
Nhờ phân tích các báo cáo, các đối tác kinh doanh sẽ biết được công ty đang hoạt động tốt hay kém, dòng tiền của họ được tổ chức như thế nào, tính minh bạch ra sao.
Với những dữ liệu như vậy, công ty đang đi theo hướng phát triển hay suy thoái, liệu hoạt động hiện tại có triển vọng hay không. Từ đó, họ cảm thấy an tâm và tin tưởng hợp tác với tổ chức.
Bản thân nhà đầu tư trước khi quyết định sở hữu cổ phần của công ty phải tìm hiểu và phân tích các báo cáo tài chính. Vì báo cáo phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh tại một thời kỳ cụ thể.
Nó cũng thể hiện việc phân chia lợi nhuận cho các cổ đông. Nếu công ty làm ăn tốt thì việc chia cổ tức sẽ tăng dần theo thời gian, ngược lại, tình hình không ổn định, làm ăn thua lỗ thì chính cổ đông là người chịu thiệt.
Thông qua việc phân tích báo cáo tài chính, chủ sở hữu có thể đánh giá tổng quan về hoạt động của công ty, tình hình thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước, phát hiện những sai sót về số liệu, những bất ổn có trên các số liệu, nếu kê khai không đầy đủ hoặc thừa.
Họ đưa ra kết luận rằng trong quá khứ công ty đang phát triển hay đang suy giảm thì nên thay đổi chiến lược hay kế hoạch, nên ngừng hay tiếp tục hoạt động nào, nên bổ sung điều gì,… một cách chặt chẽ, minh bạch và rõ ràng hơn.
Không phải ai cũng biết cách đọc và phân tích một báo cáo tài chính hoàn chỉnh. Ngoài việc nắm bắt thông tin về các thành phần báo cáo và các nội dung quan trọng, thông qua phân tích, người đọc sẽ hiểu sâu hơn, biết được tại sao lại có các yếu tố này, số lượng ra sao, cơ sở của việc xây dựng bảng chi tiết là gì.
Hướng dẫn cách đọc báo cáo tài chính doanh nghiệp đơn giản
Có nhiều cách để đọc và hiểu báo cáo tài chính của một công ty. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách đọc báo cáo tài chính đơn giản và chính xác theo 5 bước. Gồm những bước sau:
Đọc trước ý kiến của kiểm toán viên
Nhiều người bỏ qua phần này vì họ nghĩ rằng dữ liệu bảng cân đối kế toán hoặc báo cáo thu nhập sẽ quan trọng hơn. Tuy nhiên, việc đọc ý kiến kiểm toán viên là điều cần thiết để:
- Đảm bảo rằng báo cáo được kiểm toán bởi một đơn vị chuyên nghiệp, xác minh rằng tất cả dữ liệu trong báo cáo là đúng sự thật và không phải do bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào tạo ra.
- Kiểm toán viên sẽ xác minh tính trung thực này bằng cách bày tỏ ý kiến với mức độ tin cậy giảm dần: Chấp nhận hoàn toàn, ngoại trừ, không chấp nhận và bác bỏ.
- Để hoàn toàn chấp nhận rằng báo cáo này đưa ra một bức tranh trung thực và chân thực, người đọc có thể hoàn toàn tin tưởng vào các dữ liệu được phân tích ở đây. Các sai sót sẽ được kiểm toán viên phát hiện và công ty sửa chữa kịp thời.
Phân tích bảng cân đối kế toán
Trong một bộ báo cáo tài chính, bảng cân đối kế toán cần được phân tích trước tiên. Chưa bàn đến chuyện kinh doanh này lãi hay lỗ, người đọc nên xác định tài sản, nguồn vốn, vì đó là cơ sở của doanh nghiệp để xây dựng và thực hiện toàn bộ quá trình kinh doanh.
Bảng cân đối kế toán phản ánh tình hình tài chính của một công ty tại một thời điểm nhất định. Thông thường số liệu sẽ được lấy đầu năm so với cuối năm, các báo cáo quý, tháng cũng được tính từ ngày đầu tiên đến ngày cuối cùng của kỳ.
Trong bảng cân đối kế toán có hai phần quan trọng là tài sản và nguồn vốn. Theo nguyên tắc lập bảng cân đối kế toán: Tài sản = Nguồn vốn.
Nội dung được chia thành hai loại:
- Tài sản lưu động là những tài sản có thời hạn dưới một năm hoặc dưới một chu kỳ kinh doanh bao gồm tiền và các khoản tương đương tiền, các khoản phải thu, hàng tồn kho, v.v.
- Tài sản có tuổi thọ cao là tài sản trên một năm sử dụng, bao gồm tài sản cố định như máy móc, nhà máy, v.v. và tài sản vô hình như bản quyền phát minh, bằng sáng chế, v.v.
- Nguồn vốn được tạo thành từ nợ phải trả và vốn chủ sở hữu:
Nợ phải trả là nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp đối với các chủ nợ. Nó bao gồm nợ dài hạn và nợ ngắn hạn: các khoản nợ đối với nhà cung cấp, thuế và các khoản nợ khác đối với các cơ quan công quyền, nợ cho nhân viên, các khoản vay tín dụng, lãi suất ngân hàng, v.v.
Vốn chủ sở hữu bao gồm vốn góp do phát hành cổ phiếu, vốn thực góp của chủ sở hữu, vốn đầu tư, lợi nhuận sau thuế để lại, quỹ đầu tư phát triển, v.v.
Để phân tích bảng cân đối kế toán, trước hết người đọc phải phân loại tài sản và nguồn vốn. Sau đó tính tỷ trọng các khoản mục chi tiết theo thời gian, lưu ý các khoản mục quan trọng có tỷ trọng lớn và biến động lớn tại thời điểm báo cáo.
Người đọc nên:
- Quan sát số dư tiền và các khoản tương đương tiền:
Nếu công ty có quy mô lớn, lợi nhuận lớn nhưng số tiền này lại nhỏ nghĩa là công ty đang xảy ra tình trạng thiếu tiền, thể hiện dòng tiền không lành mạnh.
Một tổ chức nên có số dư tiền mặt ít nhất là 10% nợ ngắn hạn để đảm bảo khả năng thanh khoản ngay lập tức.
- Nhìn vào các khoản nợ, trả lãi và tỷ lệ nợ:
Bởi vì nếu mức nợ cao thì khả năng thu hồi vốn sẽ thấp. Các công ty có số dư nợ cao phản ánh việc quản lý kém hiệu quả dẫn đến doanh thu thấp.
Lúc này, tỷ suất lợi nhuận trên vốn giảm, làm giảm hiệu quả đầu tư mở rộng do lãi cao cấp được dùng để trả nợ.
Ngoài ra, một số công ty muốn sử dụng đòn bẩy sẽ duy trì số dư nợ cao, tùy thuộc vào chiến lược kinh doanh mà họ thực hiện.
- Phát hiện dấu hiệu mất cân đối tài chính:
Tài sản dài hạn sẽ được tài trợ bằng nguồn vốn dài hạn, nếu tài sản dài hạn được tài trợ bằng nguồn vốn ngắn hạn là không hợp lý.
Xu hướng giảm và biến động âm của vốn lưu động ròng cho thấy sự mất cân đối tài chính, cho thấy công ty đang sử dụng nợ ngắn hạn để đầu tư vào tài sản dài hạn như mua thêm máy móc thiết bị.
Đọc – phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Báo cáo kết quả hoạt động KD sẽ thể hiện những nội dung quan trọng sau:
- Thu nhập: Là thu nhập từ những hoạt động kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp. Đây là thu nhập ròng từ việc bán hàng hóa và dịch vụ cũng như thu nhập từ hoạt động tài chính.
- Các khoản thu nhập khác từ hoạt động bên ngoài như thanh lý tài sản, nhượng bán tài sản cố định, thu hồi tiền phạt do đối tác vi phạm hợp đồng, v.v.
- Chi phí phát sinh trong kỳ: Là tổng các khoản chi phí, các khoản trích, nợ phải trả làm giảm vốn chủ sở hữu. Các khoản chi phí được chia thành hai loại là chi phí do sản xuất kinh doanh, hoạt động.
Trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, lợi nhuận bằng thu nhập trừ chi phí.
Báo cáo sẽ trình bày chi tiết các hoạt động kinh doanh, tài chính và nhiều hoạt động khác. Trong đó:
- Hoạt động kinh doanh thể hiện: thu nhập thuần từ bán hàng và cung cấp dịch vụ, giá vốn hàng bán, lợi nhuận gộp tạo ra, thu nhập từ hoạt động tài chính của doanh nghiệp, chi phí phát sinh, tỷ suất lợi nhuận gộp …
- Hoạt động tài chính thể hiện doanh thu hoạt động tài chính (lãi đầu tư, lãi tỷ giá hối đoái, lãi tiền gửi, …) và chi phí tài chính (lỗ đầu tư, lãi cho vay, …).
- Những hoạt động khác phản ánh các hoạt động ngoài hoạt động chính của công ty. Họ thường chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong cơ cấu doanh nghiệp. Nó bao gồm thu nhập từ lãi thanh lý, bồi thường hợp đồng, v.v. và các chi phí do lỗ thanh lý, vi phạm hợp đồng, v.v.
Ba khoản mục trên giúp xác định tổng lợi nhuận trước thuế bằng cách lấy doanh thu trừ chi phí. Sau đó, trừ số thuế thu nhập doanh nghiệp đã nộp để có lợi nhuận sau thuế.
Như vậy, để phân tích báo cáo kết quả hoạt động KD, trước hết phải phân loại thu nhập và chi phí, sau đó tính tỷ trọng giữa tổng thu nhập và tổng chi phí, nếu có thay đổi. để giám sát.
Lưu ý rằng báo cáo này không thể hiện lưu chuyển tiền tệ trong kỳ, thu nhập trên báo cáo có thể bị thổi phồng hoặc che giấu do các nguyên tắc và ý kiến kế toán.
Vì vậy chỉ cần căn cứ vào báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh mà thấy doanh nghiệp có lãi thì không có gì chứng minh rằng doanh nghiệp sẽ có tiền để trả nợ khi đến hạn hoặc sử dụng để tái sản xuất kinh doanh.
Vì vậy, trong phân tích của bạn, bạn nên kết hợp so sánh và định giá với bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
Đọc – phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ nên được đọc và phân tích cẩn thận bởi vì: Thông qua đó, bạn xác định được doanh nghiệp thực sự kiếm được bao nhiêu và chi tiêu bao nhiêu trong một khoảng thời gian nhất định.
Doanh thu và lợi nhuận thực tế được ghi nhận trong báo cáo kết quả hoạt động KD khi giao dịch diễn ra trong kỳ.
Có khoản phải thu khách hàng nhưng chưa nhận được tiền nên rõ ràng dòng tiền chưa tăng. Lúc này, bạn sẽ thấy rằng có doanh thu và lợi nhuận, nhưng thực tế doanh nghiệp không có dòng tiền.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ trình bày ba dòng tiền cơ bản:
- Dòng tiền từ hoạt động thương mại: dòng tiền từ hoạt động thanh toán cho nhà cung cấp, khách hàng, nhân viên, trả lãi vay, nộp thuế … Dòng tiền này được hình thành từ kết quả kinh doanh của tổ chức chứ không phải là huy động vốn, đi vay.
- Dòng tiền từ hoạt động đầu tư: dòng tiền vào và ra liên quan đến việc mua, bán và đầu tư tài sản cố định và các tài sản tồn tại lâu dài khác.
- Dòng tiền từ hoạt động tài chính: Dòng tiền từ việc tăng / giảm vốn chủ sở hữu dưới hình thức bơm vốn mới, phát hành cổ phiếu, trả cổ tức, … Ngoài ra, các khoản cho vay, trả nợ gốc, vay mới …
Trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ, dự báo có thể âm hoặc dương. Đối với một công ty có dòng tiền ổn định trả cổ tức trong dài hạn, chứng tỏ tình hình tài chính lành mạnh, lợi nhuận được công bố là thực tế.
Nếu công ty đang trong thời kỳ tăng trưởng, nó có thể không chia cổ tức hoặc đưa ra chính sách chi trả cổ tức hợp lý.
Đọc và phân tích thuyết minh báo cáo tài chính
Đối với thuyết minh báo cáo tài chính của doanh nghiệp, người đọc sẽ có thể giải thích thông tin trên cơ sở bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động KD và báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
Trong phần thuyết minh sẽ trình bày các nội dung sau: Đặc điểm hoạt động kinh doanh, kỳ kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong báo cáo, chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán áp dụng, chính sách kế toán, bổ sung thông tin quan trọng…
Để đọc và hiểu thuyết minh báo cáo tài chính, bạn cần:
- Phân tích kinh doanh:
Công ty hoạt động trong lĩnh vực nào? Nếu sản xuất cần đầu tư nhà xưởng nghĩa là tài sản cố định lớn, nếu ở bán lẻ thì hàng tồn kho nhiều, phải thu thấp.
Công ty đã kinh doanh được bao lâu, là giai đoạn đầu, giữa hay cuối của chu kỳ phát triển? Các chính sách và chuẩn mực kế toán hiện hành là gì?
- Nếu trong các bước phân tích trên có những điều cần lưu ý thì ở phần này bạn đọc sẽ thấy tại sao lại có những thay đổi đó.
Các chu kỳ tăng và giảm của mỗi nguyên tố được trình bày cụ thể, giải thích bằng lời và công thức toán học để người đọc dễ hiểu.
Những lưu ý trước khi đọc và hiểu báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính của doanh nghiệp thường được công bố minh bạch trên trang web của công ty. Bạn có thể tải về để tiện theo dõi khi cần thiết.
Các báo cáo ấy thường được sử dụng để kiểm tra và thanh toán thuế hàng năm. Đối với những người muốn tự đọc và phân tích báo cáo tài chính, có một số điều cần lưu ý:
- Nên so sánh các số liệu ở các thời điểm khác nhau để đánh giá xu hướng phát triển của công ty.
- So sánh với các công ty khác trong cùng lĩnh vực để đánh giá lại điểm mạnh và điểm yếu của tổ chức.
- Các số liệu trên bảng cân đối kế toán chỉ dành cho thời điểm hiện tại và báo cáo kết quả hoạt động KD chỉ dành cho giai đoạn này. Để có cái nhìn tổng quan, bạn nên tham khảo thêm số liệu từ báo cáo tài chính của doanh nghiệp của 5 năm gần nhất.
Nếu trong quá trình phân tích, bạn cảm thấy chưa chắc chắn, có quá nhiều thắc mắc thì nên hỏi kế toán hoặc tham khảo các dịch vụ kế toán trực tuyến để biết chính xác hơn.
Bài viết này của Taichinh.vip đã hướng dẫn bạn về cách đọc báo cáo tài chính chính xác nhất 2023. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ phù hợp đối với bạn. Nếu còn thắc mắc gì thì liên hệ với chúng tôi ngay và luôn nhé!
